ΚΑΛΑΝΤΑ ΜΥΛΩΝ ΚΑΡΥΣΤΙΑΣ

 

Το έθιμο του αμίλητου νερού και τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στον Αλμυροπόταμο και τα χωριά των Στύρων

Σοφία Μούτσου

Το έθιμο του αμίλητου νερού και τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στον Αλμυροπόταμο και τα χωριά των Στύρων

Ένα από τα πιο παλιά έθιμα της περιοχής μας που τηρούσαν με θρησκευτική ευλάβεια οι οικογένειες ήταν αυτό του Αμίλητου Νερού της Πρωτοχρονιάς

Ανήμερα την Πρωτοχρονιά τα κορίτσια της οικογένειας σηκώνονταν χαράματα να φέρουν νερό με τις στάμνες από τη βρύση του χωριού. Μιλάμε πάντα για το πάνω χωριό..

Η βρύση λοιπόν τα πολύ παλιά χρόνια βρισκόταν εκεί που βρίσκεται σήμερα η στάση του λεωφορείου και έτρεχε άφθονο νερό. Εκεί πήγαιναν αμίλητες οι κοπέλες, γέμιζαν τις στάμνες τους και γύριζαν στο σπίτι πάντα αμίλητες φέρνοντας μαζί με το νερό κι ένα κλαδί ελιάς ή μυρτιάς.

Εκεί ο πατέρας της οικογένειας που είχε σηκωθεί νωρίς νωρίς έπαιρνε το κανάτι, έκανε το σταυρό του και ράντιζε με το κλαδί όλα τα μέλη της οικογένειας, λέγοντας στον καθένα διάφορες ευχές για προκοπή, υγεία, αποκατάσταση, πλούτο και κάθε καλό.

Αυλωνάρι

ΥΠΑΡΧΟΥΝ τόποι που ο χρόνος τους προσπερνά και τόποι που ο χρόνος επιλέγει να φωλιάσει μέσα τους. Το Αυλωνάρι είναι ένας από αυτούς. Εδώ, κάτω από τη σκιά του Άι-Δημήτρη, το

«Στην Αυλίδα, η χρονιά άρχιζε με ένα άγγιγμα ευχής»

Πρωτοχρονιάτικο έθιμο της Αυλίδας: η μπόσκα και η ευχή..

Στην Αυλίδα, το πρωτοχρονιάτικο έθιμο της μπόσκας ήταν μια ήσυχη, σχεδόν ιερή στιγμή, που ένωνε την οικογένεια και γέμιζε το σπίτι με ευχές και ελπίδα.

Το πρωί της Πρωτοχρονιάς σηκωνόταν πρώτος ο πατέρας του σπιτιού. Αν υπήρχε μπόσκα,

Κυρά μου ρούσα πέρδικα

Απο την γιορτή που διοργανωσε το θέατρο Χαλκίδας σήμερα Κυριακή 28 Δεκεμβρίου στο Συνεδριακό Κέντρο της Περιφερειακής Ενότητας η Κλωστή Λαλιά μας είπε τα παλιά κάλαντα των Φώτων που λέγονταν στη Κύμη όπως τα μετέφερε ο κύριος Βαγγέλης Στάμου.

 

Κυρά μου ρούσα πέρδικα

και χαιμαδή τρυγώνα

Κάλαντα Χριστουγέννων Αρτάκης (Κυζίκου) Μικράς Ασίας

<pre>Κάλαντα Χριστουγέννων Αρτάκης (Κυζίκου) Μικράς Ασίας

Καλήν εσπέραν άρχοντες
άν είναι ορισμός σας
Χριστού τή Θεία γέννηση
νά πώ στ’ αρχοντικό σας

Το λεωφορείο "Άγιος Νικόλαος"

Δημήτρης Σγούρος

 ·

ΣΤΑ ΠΈΤΡΙΝΑ σοκάκια του Αυλωναρίου, εκεί που ο αέρας μυρίζει γη και ιστορία, το όνομα του Νικόλα Παπαγεωργίου, του αγαπημένου «Κολιομπαγιώτα», παραμένει χαραγμένο σαν παλιό, καλό σημάδι. Γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, κουβαλούσε μέσα του τη σπίθα μιας Ελλάδας που ήθελε να προκόψει.

Μόλις 12 χρονών παιδί, άφησε την ασφάλεια του χωριού για τη μεγάλη περιπέτεια της Αθήνας. Εκεί, ανάμεσα στις μηχανές, τα γρανάζια και τα λάδια των συνεργείων, έμαθε την τέχνη που θα γινόταν το πεπρωμένο του, το αυτοκίνητο. Όμως η καρδιά του παρέμενε δεμένη με το χωριό. Μετά τη στρατιωτική του θητεία, η επιστροφή στο Αυλωνάρι δεν ήταν μια απόφαση, ήταν ανάγκη.

Το 1935, η ζωή του γλύκανε. Παντρεύτηκε την Τριανταφυλλιά Κωνσταντίνου, την όμορφη κόρη του μαστρο-Δημήτρη του τσαγκάρη, και μαζί ξεκίνησαν να χτίζουν το

Τα Χριστούγεννα στη Στενή Ευβοίας και στη γύρω περιοχή, στα παλιά χρόνια της αθωότητας και της νοσταλγίας.

Γιάννης Γιαννούκος

Απ΄ τις παραμονές αρχίζουν οι προετοιμασίες για την καθαριότητα και τον στολισμό του σπιτιού.

Απ΄ τη Χαλκίδα καταφθάνουν τα «Γυμνασιόπαιδα» αλλά και πολλοί ξενιτεμένοι σε άλλες περιοχές της πατρίδας μας.

Σφαζόταν το γουρούνι κάθε οικογένειας. Επειδή όμως η δουλειά αυτή είχε αρκετή δυσκολία βοηθούσε ο ένας τον άλλον, αλλά μαζεύονταν γύρω και πολλοί περίεργοι για να παρακολουθήσουν και να δώσουν και συμβουλές για το πώς πρέπει να γίνει το σφάξιμο.

Όπου ακούγονταν τα διαπεραστικά μουγκρητά απ΄. τα σφαζόμενα γουρούνια, έτρεχαν και τα παιδιά για να πάρουν τη φούσκα του γουρουνιού (την κατουρήθρα) να την καθαρίσουν και να την κάνουν μπαλόνι για τα παιχνίδια τους.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΑΨΑΛΩΝ ΣΤΥΡΩΝ

ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΑΨΑΛΩΝ ΣΤΥΡΩΝ

Χριστούγεννα πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του Χρόνου για βγείτε, δείτε, μάθετε που ο Χριστός γεννιέται γεννιέται κι’ αναθρέφεται με μέλι και με γάλα το μέλι τρων οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες και το μελισσοχόρταρο το τρώνε οι κυράδες. Ανοίχτε τα σεντούκια σας τα κατακλειδωμένα και δώστε μας τον κόπο μας απ’ το χρυσό πουγγί σας. Αν είστε από τους πλούσιους φλουριά μη τα λυπάστε, αν είστε από τους δεύτερους τάλλαρα και δραχμίτσες κι’ αν είστε απ’ τους πεντάφτωχους ένα ζευγάρι κότες και σας καληνυχτίζουμε πέστε να κοιμηθείτε ολίγον ύπνον πάρετε και ευθύς να σηκωθείτε στην εκκλησιά να τρέξετε μ’ όλη την προθυμία και του Χριστού ν’ ακούσετε την Θεία λειτουργία. Και του Χρόνου και εις έτη πολλά.

(Χ. Μητραπέτρου Ιστορικά και Λαογραφικά της Καρυστίας -1990- σελ 129- 130).

Όταν τα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα δεν έμεναν ευχαριστημένα από το νοικοκύρη, ή όταν δεν τους άνοιγαν την πόρτα, τα λόγια ήταν σκωπτικά: Αφέντη μου, στην κάπα σου χίλιες χιλιάδες

μέρες, άλλες γεννούν, άλλες κλωσούν, άλλες αυγά μαζώνουν…”

Η ανάγκη για επιβίωση ήταν πιο δυνατή από τον φόβο.

Δημήτρης Σγούρος

ΣΤΙΣ ΑΚΡΕΣ του δρόμου, εκεί που οι ταμπέλες γράφουν Αχλαδερή, Μονόδρι, Βρύση, η ιστορία μοιάζει να έχει παγώσει σε μια αιώνια αναμονή. Είναι οι εργάτες του λιγνιτωρυχείου Αλιβερίου, φιγούρες σκαμμένες από την ίδια τη γη που δάμαζαν, που στέκονται ακόμα εκεί, στη νοητή γραμμή της επιστροφής. Με το βλέμμα καρφωμένο στο βάθος του ορίζοντα, περιμένουν τα φορτηγά-καμιόνια, εκείνα τα βαριά οχήματα που θα τους μεταφέρουν πίσω στη ζωή, πίσω στη ζεστασιά ενός σπιτικού που τους καρτερά.

Η βάρδια έχει τελειώσει, όμως το βάρος της δεν τους εγκαταλείπει. Κατάκοποι, με τα χέρια ροζιασμένα και τις πλάτες κυρτές από τον μόχθο, νοσταλγούν τη λύτρωση. Ένα πιάτο ζεστό φαγητό και λίγες ώρες ύπνου πριν το επόμενο προσκλητήριο. Τα πρόσωπά τους, όταν τα κοιτάς σήμερα στις παλιές φωτογραφίες, μοιάζουν με ήρωες από ασπρόμαυρο κινηματογράφο μιας Ελλάδας που δεν λύγισε. Είναι πρόσωπα γνωστά, δικά μας, που κουβαλούν πάνω τους μια ολόκληρη εποχή, τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, τότε που η μοίρα της Εύβοιας γραφόταν με κάρβουνο και αλμύρα.

Στις γαλαρίες του Μπρινιά, εκεί που το φως του ήλιου δεν έφτανε ποτέ, ο Μήτσος,

Όταν η Κύμη ήταν το πρώτο “εργαστήριο λιγνίτη” της Ελλάδας

Όταν η Κύμη ήταν το πρώτο “εργαστήριο λιγνίτη” της Ελλάδας

Δημόσιο ανθρακωρυχείο, Βαυαροί μιναδόροι και η «σχολή» των Κυμαίων μεταλλωρύχων

Αν κοιτάξει κανείς σήμερα τους χάρτες της ελληνικής ενέργειας, το βλέμμα πάει αυθόρμητα στην Πτολεμαΐδα, τη Μεγαλόπολη, ίσως στο Αλιβέρι. Σπάνια όμως ακούγεται το όνομα της Κύμης. Κι όμως, αν ενώσουμε όσα έχουν γράψει ο Μιχάλης Ποντίκης και άλλοι τοπικοί ερευνητές με τη νεότερη ελληνική και ευρωπαϊκή βιβλιογραφία, η εικόνα αλλάζει ριζικά: η Κύμη βγαίνει στο προσκήνιο ως ένα από τα πρώτα «εργαστήρια» λιγνίτη του νεοελληνικού κράτους, με δημόσιο ανθρακωρυχείο, βαυαρούς

Νεόφυτος Επίσκοπος Ευβοίας προς Δημήτριο Χατζίσκο Νομάρχη Ευβοίας

Ο Νεόφυτος Επίσκοπος Ευβοίας ζητά απο τον Δημήτριο Χατζίσκο Νομάρχη Ευβοίας η Μονή Κλοβάνου να μην αλλάξει δήμο.

Διοκλῆς ὁ Καρύστιος

Διοκλῆς ὁ Καρύστιος

Τό Ἔργο καί ἡ Συμβολή του στήν Ἀρχαία Ἑλληνική Ἰατρική

Ἡ παροῦσα ἐργασία ἀποσκοπεῖ στό νά μᾶς συστήσει καί νά μᾶς γνωρίσει μία σημαντική, ἀλλά καί ἀγνοημένη ἀπό τήν ἑλληνόφωνη, κυρίως, βιβλιογραφία, μορφή τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς ἰατρικῆς, τόν Διοκλῆ τόν Καρύστιο.

Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή παρέχεται ἡ δυνατότητα μιᾶς ἐμπεριστατωμένης γνώσης τοῦ εὐρύτατου

Όταν συνάντησα το Νίκο Τσιφόρο!.. »

 Όταν συνάντησα το Νίκο Τσιφόρο!.. »           

                         ( Χριστουγεννιάτικο Διήγημα  )

                Διασκευάζει  ο Δημήτρης Αποστόλου - « Ελύμνιος » 

                           « Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα »

                                     Πριν ξεκινήσουμε...

Όταν ο Καζαντζάκης « συνάντησε » τον Νίτσε στην Παριζιάνικη Βιβλιοθήκη της Αγίας Γενεβιέβης ( με τη μεσολάβηση κάποιας φοιτήτριας )...δεν ήξερε τίποτα-μα τίποτα γι΄αυτόν!.. Ήταν που το μοιραίο βιβλίο του « Ζαρατούστρα »...τους γνώρισε!..

Όταν στα εφηβικά-μαθητικά μου χρόνια « συνάντησα » ( με τη μεσολάβηση του μεγάλου μου αδελφού ) το Νίκο Τσιφόρο...δεν ήξερα τίποτα-μα τίποτα γι΄αυτόν!..Ήταν που οι βδομαδιάτικες του τότε « Ρομάντζου » - « Ιστορίες που γράφει η ζωή » - με φέραν σε πρώτη γνωριμία μαζί του!..

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ

Το «ΡΟΠΤΡΟ» χτυπά και πάλι την πόρτα της σκέψης μας, φέρνοντας το 76ο τεύχος του. Το πιο εκλεκτό δώρο για τις φετινές γιορτές. Ανοίξτε την πόρτα στον πολιτισμό, τη γνώση και την αισθητική. Διαβάστε το. Αγαπήστε το. Διαδώστε το

Δημήτρης Σγούρος