ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΥΛΩΝΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ –ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ

ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΥΛΩΝΟΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ –ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ

                                                                   Του  Κώστα Σγούρου

Αθήνα. Αρχές του εικοστού αιώνα. Η Πρωτεύουσα της χώρας μας, η «διαμαντόπετρα στής γής το δαχτυλίδι» του Παλαμά, δεν έχει καμμία σχέση με την σημερινή απάνθρωπη πολιτεία των τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων.

Τότε η πρωτεύουσά μας, είχε μόλις εκατόν πενήντα χιλιάδες ψυχές.

Οι συνοικίες

Ο χώρος που απλωνόταν η Αθήνα στις αρχές του αιώνα μας ήταν ανάμεσα στην Ομόνοια, την Πλάκα και το Μοναστηράκι. Γνιυτέςσυκ ςήιαν τό «Προάστειο» στα βόρεια (της οδού Ακαημις, τα ναώ»

κάτω από το βράχο της Ακρόπολης, ΙΟ ‘Αντ τα κάτω Πατήσια, η ΝεάττοΝη...

Η συγκοινωνία μέσα στην πόλη γινόταν με τις άμαξες, που τις έσερναν άλογα, και τα ελάχιστα αυτοκίνητα. Βέβαια υπήρχε κι ο σιδηρόδρομος. Μια γραμμη πήγαινε από Ομόνοια για Πειραιά κι άλλη από Λαύριο - Χαλάνδρι - Υμηττό - Χαλάνδρι, με διακλάδωση προς την Κηφισιά (το Περίφημο «θηρίο»). Οι δρόμοι, κείνο τον καιρό, δεν είχαν άσφαλτο. Η ασφαλτόσπουδές

Και βέβαια η Αθήνα είχε και το «ανώτατο πνευματικό ίδρυμα» της χώρας, το Πανεπιστήμιο.

Στις αρχές του αιώνα μας, το Πανεπιστήμιο είχε τις πιο κάτω Σχολές: 1) Θεολογική, 2) Νομική (πούχε και τους περισσότερους φοιτητές), 3) Ιατρική, 4) Φιλοσοφική, και 5) Φυσικών κα Μαθηματικών Επιστημών. Στο Πανεπιστήμιο είχανε δικαίωμα εγγραφής, χωρίς εξετάσεις, όσοι είχανε απολυτήριο Γυμνασίου. Το σύστημα των εισιτηρίων εξετάσεων εφαρμόστηκε πρώτα στο Χημικό Τμήμα, το 1924 και κατόπιν στις υπόλοιπες σχολές, το

1927.

Φυσικά το να σπουδάσει κάποιος στα 1900 ήτανε πολύ δύσκολο. Κι η δυσκολία ήτανε στο οικονομικό Θέμα.

Για εγγραφές, ανανεώσεις αυτών, εξετάσεις, έκδοση διπλωμάτων πιστοποιητικών κλπ

μόνο σε κεντρικούς δρόμους, έγινε το 1905 από το Δήμαρχο Σπύρο Μερκούρη, που κυβέρνησε την Αθήνα από το 1899 μέχρι το 1914. πλήρωναν 2-3.5) δρχ., ποσό υπέρογκο.που μόνο οι πλούσιες οικογένειες μπορούσαν να βαστάξουν. Και βέβαια ήτανε και τα βιβλία των καθηγητών, πανάκριβα την εποχή εκείνη.

Παρ’ όλες όμως τις δυσκολίες σπούδασαν και πολλά παιδιά από φτωχές οικογένειες. Κι είναι τιμή για τον δήμο Αυλώνος που οι φοιτητές που προέρχονταν απ’ αυτόν την πρώτη δεκαετία του αιώνα μας ήτανε από φτωχές οικογένειες. Οι οχτώ φοιτητές της πρώτης δεκαετίας του εικοστού αιώνα (ανάμεσα στους 3.000 που’ χε τότε το Πανεπιστήμιο) ήτανε οι εξής:

1) Γιάννης Παπα- σταύρου, από Οχτωνιά,που σπούδαζε Φιλοσοφική, 2) Δημήτριος Σγούρος απ’ το Οριό, που σπούδαζε Θεολογική 3) Παναγιώτης Κούκης από Αυλωνάρι, Φιλοσοφική, 4) Ιωάννης Ρεντέας από Αυλωνάρι, Νομική, 5) Μήτσος Παναγιώτου από Αυλωνάρι, Νομική, 6) Δημήτριος Ζησίου από Αυλωνάρι Νομική 7) Βασίλειος Κωνσταντίνου από Αυλωνάρι Θεολογική και 8)Φίλιππος Παπαγεωργίου από Αυλωνάρι Νομική.

Ο πατέρας του Παπασταύρου ήτανε παπάς στην Οχτωνιά. Ο πατέρας του Κούκη ήτανε μπογιατζής κι ο πατέρας του Σγούρου αγρότης. Κι σι τρείς τούτοι, στην αρχή γίνανε Γυμναστές, για να βγάζουν τα «προς τα ζείν» και να μπορέσουν να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο. Μάλιστα ο Παπασταύρου υπηρέτησε σαν Γυμναστής στο Ναύπλιο, ο Κούκης στο Μεσολόγγι κι ο Σγούρος στην Λάρισα και στο Γυμνάσιο Θηλέων του Πειραιά. Τότε βέβαια η Θέση του Γυμναστή ήτανε μειονεκτική κι ούτε κάν στο γραφείο δεν γινότανε δεκτός από τους καθηγητές. Όμως με τα λεφτά πούβγαζαν σι τρείς Γυμναστές από το Δήμο Αυλώνος Κατάφεραν να σπουδάσουν και να γίνουν καθηγητές. Μάλιστα ο Γιάννης Παπασταύρσυ αξιώθηκε να γίνει και καθηγητής της Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου της Θεσ/νίκης, και της Αθήνας.

Θα σημειώσω εδώ ότι α Δημήτριος Σγούρος πήγε στην αρχή να σπουδάσει στην Ακαδημία της Τρίπολης.

Έφυγε από το Αυλωνάρι, μαζί με τον Νικόλαο Χροναίο (γιό του Μπούλιερη, το δάσκαλο,. που σαν ανθυπολοχαγός σκοτώθηκε στον πόλεμο του 1912). Φτάνοντας στην Τρίπολη ζήτησαν την βοήθεια του Νομάρχη, πού τότες, ήτανε ο Τριαντάφυλλος Μπαλάφας από το Αυλωνάρι. Μάλιστα ο Μπαλάφας έκανε Νομάρχης και στην Κυπαρισσία και στην Καλαμάτα. Ο Νικόλαος Χροναίος, πούχε βέβαια σημείωμα των πολιτικών (ο πατέρας του ήτανε γερός κομματάρχης) βοηθήθηκε από τον Μπαλάφα, έμεινε στην Τρίπολη κι έγινε δάσκαλος. Ο Σγούρος φτωχόπαιδο από το Οριό, δεν βοηθήθηκε, έφυγε για την Αθήνα και τελικά βέβαια κατάφερε να γίνει καθηγητής.

Από τους τέσσερις φοιτητές της Νομικής (ο Παναγιώτου τελείωνε όταν σι άλλοι μπήκανε στο Πανεπιστήμιο) ο Ρεντέας ήτανε σχετικά εύπορος. Ο πατέρας του ήτανε δάσκαλος, αλλά βέβαια κι σι αμοιβές των δασκάλων εκείνο τον καιρό ήτανε μικρές.

Ο πιο πλούσιος ήτανε ο Φίλιππος Παπαγεωργίου. Γιός μεγαλεμπόρου από το Αυλωνάρι, γεννημένος το 1891, πρώτος από δώδεκα αδέρφια, σπούδασε με άνεση.

Πάντως κατάφεραν να τελειώσουν κι σι τέσσερις Νομική. Ο Ρεντέας εγκαταστάθηκε κατόπιν στην Θεσ/νίκη (όπου έγινε και Νομάρχης), ο Ζησίου έγινε συμβολαιογράφος ο Πα-ναγιώτου ακολούθησε το Δικαστικό κλάδο ( ο δικαστής με το όνομα).

Κι ο Φίλιππος Παπαγεωργίου την Στρατιωτική Δικαιοσύνη. Στους Βαλκανικούς πολέμους ήτανε απλός φαντάρος, μόλις είχε Τελειώσει την Νομική.

Στην Μικρά Ασία είναι ανθυπολοχαγός του Δικαστικού. Στα τέλη του Β Παγκόσμιου Πολέμου Θα γίνει πρόεδρος του δικαστηρίου εγκληματιών πολέμου, αντιστράτηγος και πρόεδρος του αναθεωρητικού.

                                                Τά στέκια

Οι φοιτητές από το Δήμο Αυλώνος, όπως είναι φυσικό, κάνανε παρέα μεταξύ τους στην μικρή τότε Αθήνα.Στην παρέα τους ήτανε κι ο Περγόπουλος (Κιούσης) μαραγκός από το Αυλωνάρι (πέθανε στην Αμερική), Ο Γεώργιος Ζέρβας, εργάτης από την Βρύση και κάποιος Συνταγματάρχης «εν αποστρατεία».

Τα πατριωτάκια βέβαια δεν είχανε περισσευούμενα λεφτά για διασκέδαση, όμως κάπου κάπου τρώγανε και στα εστιατόρια.

Τα εστιατόρια που πήγαιναν ήτανε ο «Λούκουλος», στο βορειοανατολικό μέρος της πλατείας Ομονοίας, που το είχε ο Αυλωναρίτης Στεργίου (ήτανε σερβιτόρος κι ο Αντώνης Σταματίου, Αυλωνς ρίτης ΚΙ αυτός) ΚΙ ένα άλλο (που ήταν και ξενοδοχείο ύπνου) των αδερφών Μούντριχα από τον Κρεμαστό.

Ήτανε στην οδό Προαστείων (τώρα Θεμιστοκλέους - πάροδος της οδού Σταδίου). Το εστιατόρο τούιΟ ήτανε το Κατσπι «Συντρβάνι». Ξενοδοχείο ύπνου, που είχε φιλοξενήσει πολλούς Ευβοιώτες φοιτητές είχε Κι ο Αυλωναρίτης Παναγιώτης Ζέρβας, που η γυναίκα του Αργυρή ζει σήμερα στ’ Αυλωνάρι. Λεγόταν «Αβέρωφ» κι ήτανε στην γωνιά Λυκούργου και Αθηνάς 9.

Αλλά, οπωσδήποτε, πιο προσιτά από τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία, ήτανε για τους φοιτητές τα καφενεία. Δύο ήτανε τα καφενεία που σύχναζαν οι Αυλωναρίτες φοιτητές της πρώτης δεκαετίας του αιώνα μας στην Αθήνα. Το ένα ήτανε στην οδό Ακαδημίας και λεγόταν «Συνάντησις» και το άλλο λεγόταν «Καφενείο ΕΥΒΟΙΑ» (το κατοπινό Αττικόν).

Ήτανε το στέκι των φοιτητών (εκεί μαθαίνανε τα νέα από την πατρίδα, εκεί συζητάγανε για το Πανεπιστήμιο και την Πολιτική κατάσταση της χώρας γιατί βέβαια καμιγενιά φοιτητών δεν υπο-

λείφθηκε σε τούτο) και βρισκόταν στην γωνιά Πανεπιστημίου και Μπενάκη.

Τα χρόνια βέβαια πέρασαν, όλοι οι φοιτητές του Δήμου Αυλώνος αξιώθηκαν να γίνουν άριστοι επιστήμονες και να ζήσουν αρκετά χρόνια. (Μόνο ο Κούκης σκοτώθηκε στον πόλεμο του 22 σε νεαρή ηλικία).

Όμως μετά από ενενήντα χρόνια, τιμάμε αυτά τα φτωχόπαιδα, που με χίλιες στερήσεις Κατάφερ ιν να σπουδάσουν και θεωρούμε τούτο το γραφτό, ελάχιστο φόρο τιμής στην μνήμη τους. Θα αναφερθώ εκτενέστερα σε δύο φοιτητές. Τον Βασίλειο Κωνσταντίνου φοιτητή της Θεολογικής και τον Ιωάννη Παπασταύρου φοιτητή της Φιλοσοφικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.

0 λόγος, ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία, γραπτά, για τα φοιτητικά τους χρόνια...

* Η συνέχεια στο επόμενο τεύχοςμε αναφορά στούς Βασίλειο Κωνσταντίνου, φοιτητή της Θεολογικής σχολής και Ιωάννη Παπασταύρου, φοιτητή της Φιλοσοφικής σχολής στο ΠαΑθήνας.

 

Τέσσερις φοιτητές της Πρώτης δεκαετίας του αιώνα και, συγχωριανοί, όλοι Αυλωναρίτες, πτυχιούχοι φωτογραφίζονται στην Χαλκίδα, λίγο πρίν, φύγουν με το 30 Σύνταγμα για το μέτωπο, παραμονές του Α Βαλκανικού πολέμου. Ο Ανθυπολοχαγός είναι ο Νικ. Χροναίος δάσκαλος, που σε λίγο Θα δώσει το αίμα του για την τιμή της πατρίδας. Δεξιά του καθιστός, ο καθηγητής Παναγιώτης Κούκης, που θα σκοτωθεί σ’ έναν άλλο πόλεμο, στην Μικρά Ασία τό 1922. Αριστερά κάθεται ο Φίλιππος Παπαγεωργίου και όρθιος ο Μήτσος Παναγιώτου, που’χαν κι οι δυό τελειώσει την Νομική Σχολή.