ΤΟΥ ΚΏΣΤΑ
ΣΓOΎΡΟΥ
Οι πρώτες εκλογές (δημοτικές) στην πατρίδα μας έγιναν το
Μάρτη του 1835. Με το διάταγμα της 27/9-1-1834 «περί σχηματισμού και διαιρέσεως
των Δήμων» ορίζεται ότι «οι δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται από τους «μάλλον
φορολογουμένους» δημότας υπό τον όρον ότι ούτοι δεν θα είναι ολιγώτεροι του 1/3
του συνόλου των κατοίκων...». «Οι δημοτικοί σύμβουλοι και ισάριθμοι «μάλλον
φορολογούμενοι» δημόται (το δημαιρεσιακόν συμβούλιον) εκλέγουν τρεις υποψηφίους
δημάρχους, εκ των οποίων εκλέγει τον ένα ο Βασιλεύς ή ο Νομάρχης...». «Η
Κυβέρνησις έχει δικαίωμα να παύη ανά πάσα στιγμήν τους Δημάρχους, παρέδρους και
δημοτικούς συμβούλους».
Όπως μπορεί λοιπόν να βγει ’πό τούτο το διάταγμα στις τότε
«εκλογές» δεν ψηφίζανε όλοι οι Έλληνες πολίτες, αλλά μόνον οι «μάλλον
φορολογούμενοι» δηλαδή οι πλούσιοι. Οι φτωχοί Έλληνες κι ανάμεσά τους τ’
απομεινάρια του ιερού αγώνα για εθνική και κοινωνική λευτεριά, οι ήρωες του
1821, δεν είχανε ψήφο. Βέβαια κι η ψήφος των «μάλλον φορολογουμένων» ήτανε
«μάλλον» τυπική γιατί την ουσιαστική «ψήφο» είχε ο βασιλιάς ή ο Νομάρχης.
Στην εποχή του Όθωνα έγιναν εννέα φορές εκλογές. Στα 1835,
1837, 1841, 1847, 1850, 1853, 1855, 1857 και 1861.
Μετά την έξωση του Όθωνα εκλογές ξανάγιναν το 1866. Ήτανε οι
πρώτες εκλογές που έγιναν στα χρόνια του Γεωργίου Α΄. Με το Σύνταγμα του 1864
(άρθρο 105) καθιερώθηκε η άμεση, καθολική και μυστική διά σφαιριδίων ψηφοφορία.
Τούτο γινότανε τόσο για τους δήμαρχους, όσο και για τους πάρεδρους και τους
Δημοτικούς σύμβουλους.
Εκλογές στα χρόνια του Γεωργίου Α΄ εκτός από το 1866
ξανάγιναν το 1870, 1874, 1879, 1833, 1887, 1891, 1895, 1899, 1903 και 1907.
Εκλογές ξανάγιναν μετά επτά χρόνια, το 1914. Έχει προηγηθεί
η κατάργηση των δήμων και ο λαός στις εκλογές του 1914, εκτός από τις
πρωτεύουσες των νομών πού ’βγαλαν δήμαρχους, εκλέγει τους πρώτους προέδρους
κοινοτήτων.
Η κατάργηση των δήμων έγινε με το νόμο Δ.Ν.Ζ. (4057) της 14
Φεβρουαρίου 1912 «περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων». Με το νόμο αυτό δήμοι
ήσαν μόνο οι πρωτεύουσες των νομών και οι πόλεις πού ’χαν πάνω από 10.000
κατοίκους. Κοινότητα θα γινόταν «πας νόμιμος συνοικισμός έχων υπέρ τους 300
κατοίκους και σχολείον στοιχειώδους εκπαιδεύσεως». Έτσι, μ’ αυτό το νόμο στην
πατρίδα μας έγιναν 21 Δήμοι και 2.540 κοινότητες. Στην Εύβοια δήμος έγινε μόνο
στη Χαλκίδα γιατί δεν υπήρχε καμιά πόλη με κατοίκους πάνω από 10.000.
Οι αντιδράσεις για τη θέσπιση του νόμου Δ.Ν.Ζ. υπήρξαν
έντονες. Το 1911 κατάργηση των δήμων απασχολούσε τους δημότες πιο πολύ κι από
τις μάχες των Βαλκανικών πολέμων.
Στις 2 του Φλεβάρη του 1911 έριξε τρομερό χιόνι στ’ Αυλωνάρι
κι ο αποκλεισμός του χωριού κράτησε ένα μήνα. Διαδιδότανε τότε ότι ο Δήμαρχος
–με την κατάργηση των Δήμων- θα γίνει πρόεδρος. Φαινόταν λοιπόν τούτο πολύ
παράξενο στους Αυλωναρίτες, γιατί όπως λέγανε πρόεδρο έχει μόνο η Αμερική.
Όλα αυτά τα χρόνια, από το 1835 μέχρι το 1912 ο Δήμαρχος
ήταν έρμαιο στις διαθέσεις του κυβερνητικού βουλευτή. Εάν ήταν «δικός» του τον
βοηθούσε. Εάν ήταν αντίπαλος τον πολεμούσε αμείλικτα. Ενδεικτικό της κατάστασης
που επικρατούσε στους δήμους, το δημοσίευμα της εφημερίδας «ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ» της 2
Αυγούστου 19081
Μετά το 1914 ο εθνικός διχασμός και οι εξωτερικές ανωμαλίες
είχαν αρνητικές επιπτώσεις και στους δήμους και στις κοινότητες. Οι δήμαρχοι
διορίζονται από το κυβερνών κόμμα. Μετά από έντεκα χρόνια ξανάγιναν εκλογές
στις 25 Οκτώβρη του 1925. Δημοτικές εκλογές έχουμε και πάλι το 1929 και το
1934. Οι εκλογές της 11 Φεβρουαρίου του 1934 είναι οι τελευταίες πού ’γιναν
προπολεμικά. Το δικτατορικό καθεστώς του Ι. Μεταξά κατάργησε τις εκλογές. Θ’ ακολουθήσει
ο πόλεμος του 1940, η εχθρική κατοχή κι ο εμφύλιος. Δημοτικές εκλογές, μετά το
1934 θα γίνουν ξανά στις 15 Απρίλη 1951. 17 ολόκληρα χρόνια είχαμε διορισμένους
δήμαρχους και κοινοτάρχες.
Εκλογές ξανάγιναν το 1954, το 1959 και το 1964. Οι δημοτικές
εκλογές της 5 Ιούλη 1964 είναι οι τελευταίες πού ’γιναν πριν τη δικτατορία των
συνταγματαρχών της 21 Απρίλη 1967. Δημοτικές εκλογές είχανε ξανά το 1975 και
κατόπιν το 1978, το 1982, το 1986, το 1990, το 1994 και το 1998. Οι εκλογές του
Οκτώβρη 1998 ήταν οι πρώτες πού ’γιναν μετά την εφαρμογή του Νομοσχεδίου «Ι.
Καποδίστριας» με τη δημιουργία των δήμων, που ’χαν καταργηθεί το 1912. Έτσι
στην περιοχή Αλιβερίου-Κύμης είχαμε τέσσερις δήμους: Ταμυνέων, Αυλώνος,
Κονιστρίων και Κυμαίων.
Δυο αιώνες λοιπόν Δημοτικές εκλογές. 35 φορές από το 1835
μέχρι το 1998. Το ενδιαφέρον που προκαλούσαν κάθε φορά ήταν μεγαλύτερο κι από
τις βουλευτικές εκλογές. Η ιδιαιτερότητα των τοπικών κοινωνικών –όλοι γνωστοί
μεταξύ τους- δεν είχε να κάνει με τον απόμακρο κι άγνωστο βουλευτή. Έτσι τα
πάθη κι ο φανατισμός ήσαν υπέρμετρα.
Βέβαια εκτός από τη βαριά όψη του πάθους υπήρχε κι η
ανάλαφρη της σάτιρας. Κορυφαίος της σάτιρας στην Εύβοια ο Κονιστριώτης
Κωνσταντίνος Χ. Μώρος πού ’ταν εκδότης της εβδομαδιαίας σατιρικής εφημερίδα της
Χαλκίδας «ΕΩΣΦΟΡΟΣ» από το 1911 μέχρι το 1939. Σε κάθε εκλογή ο Κ. Μώρος με την
καυστική του σάτιρα έδινε ένα άλλο τόνο στο κλίμα της εποχής. Έτσι και στις
δημοτικές εκλογές του 1929, που για την δημαρχία της Χαλκίδας ήσαν υποψήφιοι οι
γιατροί Ν. Κακαράς, Ν. Βασιλείου και Α. Καφετζόγλου ο «ΕΩΣΦΟΡΟΣ»2 στην πρώτη
του σελίδα είχε την δική του άποψη:
ΔΗΜΑΡΧΟΙ...
Πολλοί μνηστήρες βγήκανε διά το Δημαρχείον
κι ειν’ όλοι απ’ το σοβαρόν των Ιατρών στοιχείον
γιατί φρονούν πως... ασθενούν τα πράγματα του Δήμου
και είνε όλοι κάτοχοι μιας... συνταγής ετοίμου!
Σ’ αυτήν προτείνουν φάρμακα, ορούς, παστίλιες, χάπια
που με αυτά θα γιατρευθούν του Δήμου μας τα σάπια
μα θα του φτιάξουν συνταγές και άλλες... (όσες θέλει...)
για ν’ αναρρώσουν στη στιγμή τ’ αδύνατα του μέλη...
Αλλ’ ας μου επιτρέψωσιν οι δόκτορες μας όλοι
να πω πως βρήκαν πια γιατρό κι ο Δήμος και η Πόλι
κι εθεραπεύθησαν πολλαί ανάγκαι και... κοψίματα
κι υπάρχουν συνταγαίς πολλές, μα λείπουνε τα χρήματα!
Και αν κανένας ευρεθή πολλούς παράδες νάχη
θα γιατρευθή της πόλεως και τ’... ασθενές στομάχι
που το σακάτεψ’ άλλοτε άλλος γιατρός... (τι τρέλλες!)
για τ’ έμπλαστρα, διέτασσε, εμετικά και βδέλλαις!
Στην πατρίδα του Μώρου την Κονίστρα, στα 1929 δεν έβγαζαν
δήμαρχο. Είχαν κοινοτάρχη. Ο Δήμος Κονιστρίων (1833-1912) είχε καταργηθεί με το
νόμο Δ.Ν.Ζ. Το ίδιο κι οι διπλανοί Δήμοι: Κυμαίων, Κοτυλέων, Αυλώνος και
Ταμυνέων. Με τους πέντε αυτούς δήμους της επαρχίας Καρυστίας θα ασχοληθούμε στη
συνέχεια. Η αναφορά μας είναι κύρια στους δήμαρχους που κυβέρνησαν αυτόν τον
τόπο. Η βιβλιογραφία πενιχρή. Έτσι η αναφορά μας στους δήμους της πιο
πυκνοκατοικημένης περιοχής της Εύβοιας πιστεύουμε ότι είναι μικρή προσφορά στην
παραπέρα καταγραφή της ιστορίας αυτού του τόπου.
Δήμος Αυλώνος (Δυστίων)
Το Αυλωνάρι αρχικά περιλήφθηκε στο Δήμο Δυστύων, που
σχηματίσθηκε με το Β.Δ. της 12 (24) Νοεμβρίου 1835, το οποίο δε δημοσιεύθηκε
στην Ε.τ.Κ. Έδρα του δήμου ορίστηκε ο Δύστος.
Στην Ε.τ.Κ. του 1836 αρ. 80 της 28 Δεκεμβρίου δημοσιεύτηκε
σε παράρτημα ο γενικός πίνακας των δήμων του κράτους. Εδώ έχουμε το δήμο
Δυστίων, με έδρα του δήμου το Αυλωνάρι και δήμαρχο τον Αυλωναρίτη Ν. Γιαννάκη.
Παράλληλα με το δήμο Δυστίων, με το Β.Δ. της 12 (24)
Νοεμβρίου 1835 ιδρύθηκε κι ο δήμος Ταμυνέων, με έδρα το Αλιβέρι. Στην Ε.τ.Κ.
της 28 Δεκεμβρίου 1836 αναφέρεται ο ίδιος δήμος, με δήμαρχο το Δ. Χρυσοστάλη.
Έτσι από 23 Οκτωβρίου 1835 μέχρι 1 Μάρτη 1837 έχουμε δήμο Δυστίων με δήμαρχο το
Ν. Γιαννάκη και δήμο Ταμυνέων με δήμαρχο το Δ. Χρυσοστάλη.
Από το 1837 μέχρι το 1850 βρίσκουμε μόνο δημάρχους του δήμου
Δυστίων, που έχει σαν έδρα το Αυλωνάρι. Έτσι το 1837 έχουμε τον Κ. Καραμάνη από
το Αλιβέρι, το 1841 τον Τ. Μπάνο, το 1846 τον Ι. Αντωνιάδη από τα Ζάρκα και το
1848 το Ζαφείριο Βελισσαρίου από το Αυλωνάρι. Το 1841, με το Β.Δ. της 30
Ιανουαρίου που δε δημοσιεύθηκε στην Ε.τ.Κ., ο δήμος Ταμυνέων συγχωνεύθηκε στο
δήμο Δυστίων. Έδρα ορίσθηκε το Αλιβέρι. Παρά το διάταγμα ο δήμος Δυστίων
συνέχισε να έχει έδρα το Αυλωνάρι μέχρι το 1848.
Από το 1845 μέχρι το 1850, στους καταλόγους των «εχόντων
προσόντα ενόρκων πολιτών» που δημοσιεύθηκαν στα παραρτήματα της Ε.τ.Κ., στα
χωριά του δήμου Δυστίων, εκτός από τα χωριά του δήμου Δυστίων και Ταμυνέων
έχουμε και τα χωριά του δήμου Στυρέων Ζάρκα, Βύρα και Αλμυροπόταμου. Από τα
Ζάρκα θα είναι και ο δήμαρχος Ι. Αντωνιάδης το 1846. Από το 1854 τα τρία χωριά
ξαναδίνονται στο δήμο Στυρέων.
Με Β.Δ. της 12 Φεβρουαρίου 1848 που δε δημοσιεύθηκε στην
Ε.τ.Κ. τμήμα του δήμου Δυστίων αποσπάστηκε κι αποτέλεσε το νέο δήμο Αυλώνος. Το
υπόλοιπο τμήμα εξακολούθησε να λέγεται δήμος Δυστίων με έδρα το Αλιβέρι μέχρι
τις 11 Σεπτεμβρίου 1896, που μετονομάστηκε σε δήμο Ταμυνέων.
Με τα Β.Δ. της 1 Αυγούστου 1850 και 9 Αυγούστου 1850
αντίστοιχα έχουμε τους δήμαρχους Δυστίων Κωνσταντίνο Καλλία, από τον Άγιο
Ιωάννη και Αυλώνος Ν. Σαμαρτζή από το Μονόδρι.
Για την περίοδο από 1837 μέχρι 1848 πρέπει να γίνει
ιδιαίτερη έρευνα. Φαίνεται ότι με εντολή του στρατηγού Νικόλαου Κριεζώτη,
παράτυπα, είχε δημιουργηθεί ένας πολύ μεγάλος δήμος, από το Μονόδρι μέχρι τον
Αλμυροπόταμο. Έτσι, ο καπετάνιος, είχε τον πλήρη έλεγχο της κεντρικής
Καρυστίας.
Ας δούμε όμως τους δημάρχους που κυβέρνησαν το δήμο Αυλώνος
(Δυστίων) από το 1837 μέχρι την κατάργηση των δήμων το 1912.
1835-1837 Νικάλαος Γιαννάκης
1837-1841 Κ. Καραμάνης
1841-1843 Τ. Γ. Μπάνος
1844-1846 Βασίλειος Καραγιάννης
1846-1848 Ιωάννης Αντωνιάδης
1848-1850 Ζαφείριος Βελισσαρίου
1850-1854 Νικόλαος Σαμαρτζής
1854-1858 Ιωάννης Σπυρόπουλος
1858-1862 Χρήστος Μπαλάφας
1862-1866 Παναγιώτης Νικολού
1866-1870 Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου
1870-1874 Χαράλαμπος Διαμαντίδης
1874-1879 Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου
1879-1883 Νικόλαος Δ. Φραγγούλης
1883-1887 Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου
1887-1891 Χρήστος Α. Ποθητάκης
1891-1895 Χρήστος Α. Ποθητάκης
1895-1899 Παναγιώτης Α. Παναγιώτου
1899-1903 Αναστάσιος Διαμαντίδης
1903-1907 Νικολός Χ. Ποθητάκης
1907-1909 Γεώργιος Γ. Μέρμηγκας
1909-1914 Δημήτριος Χ. Ποθητάκης
1835-1837: Νικόλαος Γιαννάκης
Ο πρώτος δήμαρχος του δήμου Δυστίων ήταν Αυλωναρίτης. Τα
στοιχεία που βρίσκουμε στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1845 και στο παράρτημα του
Ε.τ.Κ. του... Αναφέρεται το όνομά του στους καταλόγους «των εχόντων προσόντα
ενόρκων πολιτών». Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. αναφέρεται Νικόλαος Γιαννάκης.
Ο Νικόλαος Γιαννάκης είχε έντονη δράση στα χρόνια της
Επανάστασης του 1821, αλλά και στα πρώτα χρόνια της λεύτερης πατρίδας.
Το Μάρτη του 1823 ο Νικόλαος Κριεζώτης, αφού αποκαταστάθηκε
ως αρχηγός της Καρυστίας, οργάνωσε το στρατό του στο Παλαιοχώρι και μαζί με
τους πρόκριτους της Επαρχίας όρισε δωδεκαμελή εφορία για «να φροντίζωσι περί
τροφών, μισθών, πολεμοφοδίων και άλλων αναγκαίων, αφορώντων τον πόλεμον».3
Μέλος της εφορίας ήταν και ο Νικόλαος Γιαννάκης.
Τον Ιούλη του 1824 μαζί με τον Παππά-Μανώλη πιαστήκανε
αιχμάλωτοι από τη συμμορία του Μεχμέτ Σόκου.4 Τους τραβήξανε δεμένους μέχρι τον
Αλμυροπόταμο, όπου τους παράτησαν επειδή από τις φωνές των τσοπάνων, νομίσανε
ότι φανήκανε οι Έλληνες. Έτσι, αφού λυθήκανε, γυρίσανε ζωντανοί στο Αυλωνάρι.
Στο «γενικό πίνακα των δήμων του κράτους» που δημοσιεύτηκε
στο παράρτημα του αριθ. 80 της Ε.τ.Κ. της 28 Δεκέμβρη του 1836 αναφέρεται το
όνομα του Νικόλαου Γιαννάκη σαν δήμαρχου του δήμου Δυστίων και του Αθανάσιου
Νικολάου ως εισπράκτορας.
Το Μάη του 1836 ο Νικόλαος Γιαννάκης έρχεται στην Αθήνα,
μαζί με δυο άλλους Αυλωναρίτες, για να κάνει παρέμβαση στην «επί των οθωμανικών
κτημάτων επιτροπήν». Οι «απεσταλμένοι παρά των κατοίκων του ημίσεως χωρίου της
Καρυστίας Αυλωναρίου» υπέβαλαν στην επιτροπή την 29 Μάη 1836 έγγραφα τις θέσεις
των κατοίκων του «ημίσεως» Αυλωναρίου, που διεκδικούσαν την ιδιοκτησίαν τους.
Χάρις σ’ αυτό το έγγραφο που υπάρχει στα Γ.Α.Κ. έχουμε
σήμερα την υπογραφή του πρώτου δήμαρχου του δήμου Δυστίων. Στο ίδιο έγγραφο
βρίσκουμε και την υπογραφή του έκτου δήμαρχου του δήμου Δυστίων, του Ζαφείρη
Βελισσαρίου.
1837-1841: Κωνσταντίνος Καραμάνης
Η θητεία των πρώτων δήμαρχων, σύμφωνα με το διάταγμα του
διορισμού τους έληγε στις 13 Μάρτη 1837. Με το ΦΕΚ 21 της 11 Ιουνίου 1837
γίνεται ο διορισμός του δεύτερου δήμαρχου του δήμου Δυστίων Κ. Καραμάνη
«ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ: Δυνάμει Υψηλής αποφάσεως την 27 Μαρτίου (8 Απριλίου) διωρίσθησαν ο
κ. Κ. Καραμάνης δήμαρχος του δήμου Δυστίων, πάρεδροι της πρωτευούσης οι κ. Κ.
Κουρλέτος και Π. Μπογιατζής. Ειδικοί πάρεδροι: Δ. Καρούτσος δια το χωρίον
Οκτωνιά, Δ. Καγγέλης δια το χωρίον Αχλαδαριάς, Γ. Μαντούλη δια το χωρίον
Κριέζου, Γ. Καραμούτσος δια το χωρίον Αγ. Γεωργίου, Κ. Σιδέρης δια το χωρίον
Πιρνάκια».
Ο δήμαρχος Κ. Καραμάνης ήταν Αλιβεριώτης. Τα στοιχεία δύο
παρέδρων αναφέρονται στο παράρτημα ΦΕΚ 1850, σελ. 37.
1) Δήμαρχος Καρούτζος, ηλικία 55, κατοικία Οκτωνιά,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 700.
2) Κυριάκος Σίδερης, ηλικία 55, κατοικία Πυρνάκι, επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 700.
Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1851 βρίσκουμε τα στοιχεία του
πάρεδρου της πρωτευούσης Π. Μπογιατζής.
1) (σελ. 119 – Δήμος Αυλώνος) Παντελής Μπογιατζής, ηλικίας
62, κατοικία Αυλωνάρι, επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 500.
1841-1843: Τ. Γ. Μπάνος
Τα ονόματα του δήμαρχου και των συμβούλων της περιόδου
1841-1843 τα βρίσκουμε από μια απόφαση που πήρε το δημοτικό συμβούλιο στις 9
του Σεμπτέμβρη του 1843 κι έστειλε στο Ν. Κριεζώτη επιστολή επαναστατική γι’
αυτόν και τους Ν. Μακρυγιάννη, Κ. Καλλέργη που πρωτοστάτησαν στην Σεπτεμβριανή
Επανάσταση.
Δήμαρχος: Τ. Γ. Μπάνος. Δημοτικό Συμβούλιο: Κ. Ζέρβας
πρόεδρος, Βασίλειος Καραγιάννης, Κωνσταντίνος Μ. Καλλίας, Αθανάσιος Μιχάλης,
Ιωάννης Αντωνιάδης, Θαλάσσης Κουντούρης, Αγγελής Τόγιας, Πέτρος Κάργας,
Αναγνώστης Παππά-Αθανασίου, Χρήστος Καραμάνος, Ιωάννης Αγγελέτος, Νικόλαος
Ραβάνης.
Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1850, σελ. 38 βρίσκουμε τα
στοιχεία έξι συμβούλων:
1) Αθανάσιος Μιχάλης, ηλικία 50, κατοικία Ζαπάντη επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 600.
2) Νικόλαος Ραβάνης, ηλικία 60, κατοικία Ζάρκα, επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 700.
3) Αγγελής Τόγιας, ηλικία 38, κατοικία Αλμυροπόταμος,
επιτήδευμα φαλαγγίτης, ετήσιο εισόδημα 600.
4) Ιωάννης Αγγελέτος, ηλικία 43, κατοικία Άγιος Λουκάς,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 600.
5) Αναγνώστης Παππά-Αθανασίου, ηλικία 40, κατοικία
Αλιβέριον, επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 700.
6) Κωνσταντίνος Μ. Καλλίας, ηλικία 30, κατοικία Άγιος
Ιωάννης, επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 1500.
Στο ίδιο φύλλο του 1850, σελ. 37 βρίσκουμε τα στοιχεία άλλων
τριών συμβούλων:
1) Κωνσταντίνος Ζέρβας, ηλικία 45, κατοικία Κριεζά,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 1500.
2) Βασίλειος Καραγιάννης, ηλικία 55, κατοικία Κριεζά,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 1000.
3) Θαλάσσης Κουντούρης, ηλικία 60, κατοικία Κριεζά,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 700.
Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1851, σελ. 121 βρίσκουμε τα
στοιχεία ενός συμβούλου:
1) Χρήστος Καραμάνος, ηλικία 60, κατοικία Αλιβέρι,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 500.
Τέλος στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1854, σελ. 24 βρίσκουμε
τα στοιχεία άλλων δύο συμβούλων:
1) Ιωάννης Αντωνιάδης, ηλικία 32, κατοικία Ζάρκων,
επιτήδευμα κτηματίας, αξία ακίνητης περιουσίας 12.000.
2) Πέτρος Κάργας, ηλικία 55, κατοικία Βύρα, επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 11.000.
Από τα πιο πάνω στοιχεία βλέπουμε ότι ο Κ. Μ. Καλλίας και ο
Κ. Ζέρβας ήταν οι δυο πιο πλούσιοι άνθρωποι του δήμου Δυστίων.
Από το ιστορικό αυτό συμβούλιο του δήμου Δυστίων, ο
Βασίλειος Καραγιάννης θα γίνει Δήμαρχος του δήμου Δυστίων από 1844-1846 και ο
Ιωάννης Αντωνιάδης από 1846-1848.
Επίσης ο Κωνσταντίνος Καλλίας θα είναι ο πρώτος δήμαρχος του
δήμου Δυστίων με έδρα το Αλιβέρι από 1850-1855.
1844-1846: Βασίλειος Καραγιάννης
Ο Βασίλειος Καραγιάννης, από τα Κριεζά, γεννημένος το 1895
θα είναι ο τέταρτος δήμαρχος του δήμου Δυστίων. Η παρουσία του, ως δημάρχου,
πιστοποιείται από έγγραφο της 27 Φεβρουαρίου 1842 που υπογράφει ο ίδιος.
Ο Βασίλειος Καραγιάννης είχε σπουδαία δράση στον αγώνα για
τη λευτεριά της πατρίδας. Το Μάρτη του 1822, σε μια μάχη με τους Τούρκους,
έσωσε το Νικόλαο Κριεζώτη, που «μόλις ηδυνήθη να διαφύγη τον κίνδύνον και χάριν
εις τον Β. Καραγιάννη».5
Το καλοκαίρι του 1823 πήγε μαζί με το Ν. Κριεζώτη από τη
Σκύρο στα Ψαρά, για να ζητήσουν εκεί βοήθεια και να επιστρέψουν κατά της
Καρύστου.6 Ο Ομέρ πασάς της Καρύστου, για αντίποινα, σκοτώνει με λιθοβολισμό το
γέρο πατέρα του Καραγιάννη στα Κριεζά, αν και ήταν φίλος του, «διότι ο υιός του
Βασίλειος επήγε και ηνώθη μετά του Ν. Κριεζώτου».7
Η αδελφή του Β. Καραγιάννη Μάρω είχε παντρευτεί το 1809 τον
Κωνσταντίνο Χαραχλιάνη, αδελφό του Νικολάου Κριεζώτη. Ο Χαραχλιάνης πέθανε το
1811. Στη Μάρω έκαναν γαμπρό τον ανεψιό του Αγγελή Γοβιού Κωνσταντίνο Ζέρβα.8
Ο Βασίλειος Καραγιάννης θα είναι βουλευτής Καρυστίας την Α΄
περίοδο της Α΄ Εθνοσυνέλευσης από 1844-1847.9 Δηλαδή την ίδια περίοδο που ήταν
δήμαρχος Δυστίων, ήταν και βουλευτής Καρυστίας.
1846-1848: Ιωάννης Αντωνιάδης
Στην Ε.τ.Κ. του 1846, αρ. 24, σελ. 96 (εν Αθήναις 23
Σεπτεμβρίου) δημοσιεύτηκε το διάταγμα του διορισμού του «Δια του από 14
Αυγούστου Τ.Ε.Υ.Β. Διατάγματος, διωρίσθη δήμαρχος του δήμου Δυστίων, της
επαρχίας Καρυστίας, ο Ιωάν. Αντωνιάδης και δημαρχιακοί πάρεδροι οι Ζαφείριος
Βελισσαρίου, Χρύσος Ποθητάκης, Χρύσος Φραγκούλης και Λουκάς Τζώρτζης».
Ο δήμαρχος Ιωάννης Αντωνιάδης από τα Ζάρκα, είχε γεννηθεί το
1822. Πριν να κλείσει τα 20 χρόνια του ήταν σύμβουλοι του δήμου Δυστίων και στα
24 του έγινε δήμαρχος. Ο νεώτερος δήμαρχος στην ιστορία του δήμου Δυστίων
Αυλώνος.
Ο πάρεδρος Ζεφείριος Βελισσαρίου που θα τον διαδεχθεί το
1848 στη δημαρχία ήταν Αυλωναρίτης. Το Μάη του 1836 μαζί με τον πρώτο δήμαρχο
Ν. Γιαννάκη πήγε στην Αθήνα ως εκπρόσωπος των Αυλωναριτών για να διεκδικήσει
την ιδιοκτησία του χωριού του. Χάρις στο έγγραφο που κατατέθηκε στην «επί των
οθωμανικών κτημάτων επιτροπήν» έχουμε την υπογραφή του.
Τα στοιχεία δύο παρέδρων βρίσκουμε στο παράρτημα της Ε.τ.Κ.
του 1850, σελ. 37 και 38.:
1) Χρήστος Ποθητάκης, ηλικία 60, κατοικία Αυλωνάρι,
επιτήδευμα κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 500.
2) Χρ. Φραγκούλης, ηλικία 48, κατοικία Αυλωνάρι, επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 500.
Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1855, σελ. 12, βρίσκουμε τα
στοιχεία του παρέδρου Λουκά Τζώρτζη.
1) Λουκάς Τζώρτζης, ηλικία 61, κατοικία Αυλωνάρι, επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 700.
1848-1850: Ζαφείριος Βελισσαρίου
Μετά από τέσσερις φουστανελάδες δήμαρχους, που κυβέρνησαν το
δήμο Δυστίων από το 1837-1947 έχουμε τον πρώτο βρακοφόρο Αυλωναρίτη δήμαρχο.
Πήρε τη δημαρχία δέκα χρόνια μετά το Ν. Γιαννάκη. Το Φλεβάρη του 1848 με το
Β.Δ. της 21 Φεβρουαρίου 1848 ο δήμος Δυστίων γίνεται δυο κομμάτια. Το ένα
ονομάζεται δήμος Δυστίων με έδρα το Αυλωνάρι και το άλλο παραμένει δήμος
Δυστίων με έδρα το Αλιβέρι.
Έτσι ο Ζαφείριος Βελισσαρίου είναι ο πρώτος δήμαρχος του
νέου δήμου Αυλώνος. Σχετική αναφορά γίνεται στο «Χρονικό δήμου Αυλώνος
1833-1862, Κώστα Σγούρου, Αθήνα 1893», στις σελίδες 83-86.
1850-1854: Νικόλαος Σαμαρτζής
Το διάταγμα του διορισμού του δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1850, αρ.
27, 24 Αυγούστου, σελ. 278. «Δι έτερον από 9 Αυγούστου Τ.Ε. διωρίσθη δήμαρχος
μεν του δήμου Αυλώνος της επαρχίας Καρυστίας ο Ν. Σαμαρτζής, δημαρχιακοί δε
πάρεδροι οι Βασ. Ν. Γιαννάκης, Ιωάν. Κεχρής και Νικ. Κούκος».
Ο 7ος δήμαρχος του δήμου Αυλώνος ήταν Μονοδριάτης. Το
δίπλωμα του διορισμού του έχει απόγονός του που ζει στη Δράμα. Δυστυχώς δεν
μπορέσαμε να έχουμε φωτοτυπία του σπουδαίου αυτού στοιχείου για την ιστορία του
δήμου Αυλώνος.
Το όνομα του δήμαρχου βρίσκουμε στο παράρτημα του ΦΕΚ του
1858, σελ. 61.
Νικόλαος Σαμαρτζής, ηλικίας 70, κατοικία Μονόδρι, επιτήδευμα
κτηματίας, αξία ακίνητης περιουσίας 10.000.
Ήταν μέσα στους τέσσερις πιο πλούσιους δημότες του δήμου
Αυλώνος κι όταν ανάλαβε τη δημαρχία ήταν 53 χρόνων.
Στο ίδιο ΦΕΚ του 1858 βρίσκουμε και το όνομα του πάρεδρου
Ιωάν. Κεχρή.
Ιωάννης Κεχρής, ηλικία 50, κατοικία Μονόδρι, επιτήδευμα
κτηματίας, αξία ακίνητης περιουσίας 10.000.
Στους τέσσερις πιο πλούσιους λοιπόν κι ο Ι. Κεχρής. Οι άλλοι
ήταν ο δήμαρχος Ν. Σαμαρτζής, ο Δημήτρης Μόλαρης από το Μουρτάρι κι ο
Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου από το Αυλωνάρι.
Ο Νικόλαος Κούκης ήταν ο πατέρας του Παπαδημήτρη Κούκη, παπά
του Αυλωναρίου στα μέσα και τέλη του 19ου αιώνα.
Ο Βασίλειος Γιαννάκης ήταν ο γιος του πρώτου δήμαρχου
Νικόλαου Γιαννάκη.
1854-1858: Ιωάννης Σπυρόπουλος
Ο 8ος δήμαρχος του δήμου Αυλώνος ήταν Ωρολογιάτης. Το 1852
είχε γίνει και αστυνόμος το δήμου. Το Μάη του 1866 με δήμαρχο του Π. Νικολού θα
γίνει και γραμματέας της δημαρχίας.
Το διάταγμα του διορισμού του δημοσιεύθηκε στην Ε.τ.Κ. του
1854, αρ. 13, σελ. 70 της 19 Μα ΐου. «Δι ομοίου της 25 αυτού (Απριλίου) μηνός
διωρίσθη δήμαρχος του δήμου Αυλώνος της επαρχίας Καρυστίας ο κ. Ιωάννης
Σπυρόπουλος και δημαρχιακοί πάρεδροι οι κ.κ. Σταμάτιος Παππά-Αναστασίου, Αναγν.
Φραγκιάς και Θεόδ. Καπέλος».
Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1854, σελ. 23 βρίσκουμε τα
στοιχεία του παρέδρου Σταμάτης Παππά-Αναστασίου.
Σταμάτης Παππά-Αναστασίου, ηλικία 60, κατοικία Αυλωνάρι,
επιτήδευμα κτηματίας, αξία ακίνητης περιουσίας 10.000.
Μαζί με τον Δημήτριο Μόλαρη απο το Μουρτάρι ήταν οι δυο πιο
πλούσιοι πολίτες του δήμου Αυλώνος. Ο Σταμάτιος Παπαναστασίου, που γεννήθηκε το
1894, θα γίνει το 1842 Επαρχιακός Σύμβουλος του δήμου Δυστίων. Άνθρωπος που
ήξερε καλά γράμματα θα βοηθήσει με πολύχρονες ενέργειες και χωρίς να πάρει ποτέ
χρήματα, να αναγνωρισθεί το Αυλωνάρι σαν τέλεια ιδιοκτησία των κατοίκων. Πέθανε
τα Χριστούγεννα του 1868, έχοντας κερδίσει την αγάπη και την εκτίμηση όλων των
συγχωριανών του.
Ο Αναγν. Φραγκιάς ήταν Οχτωνιάτης (το 1858 θα γίνει και ληξίαρχος
Οκτωνιάς) κι ο Θ. Καπέλος Ωρολογιάτης.
1858-1862: Χρήστος Μπαλάφας
Ο 9ος δήμαρχος του δήμου Αυλώνος ήταν Μονοδριάτης. Τα
στοιχεία του βρίσκουμε στην Ε.τ.Κ. το 1851 (παράρτημα, σελ. 120).
Χρήστος Μπαλάφας, ηλικία 29, κατοικία Μονόδρι, επιτήδευμα
κτηματίας, ετήσιο εισόδημα 500. Γεννήθηκε το 1822, στην Επισκοπή. Γιος του
Δημήτριου Μπαλάφα και της Μαρίας της Μαγδαληνής από το Αυλωνάρι και αδελφός του
Ιωάννη Μπαλάφα, που ’κανε για δεκαετίες βουλευτής Καρυστίας και δήμαρχος
Κονιστρίων. Φανατικός οπαδός του Όθωνα έγινε δήμαρχος στα 36 του χρόνια.
Σχετικές αναφορές υπάρχουν: 1) Για τον Χ. Μπαλάφα στο «Χρονικό του δήμου
Αυλώνος, Κ. Σγούρου, Αθήνα 1983, σελ. 127-131, 2) Για την οικογένεια Μπαλάφα στο
«Ρόπτρο», τεύχος 7, 2001 «Οικογένεια Μπαλάφα 1823-1936, Κ. Σγούρου, σελ.
67-78».
Το διάταγμα του διορισμού του Μπαλάφα δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ
του 1958. αρ. 39, 2 Σεπτεμβρίου «Δι ομοίου της αυτής ημερομηνίας, διωρίσθη
δήμαρχος με τον κατά την επαρχίαν Καρυστίας δήμου Αυλώνος ο κ. Χρ. Μπαλάφας,
δημαρχιακοί δε πάρεδροι οι κύριοι Αναστάσιος Παπαπαναγιώτου, Α. Βασιλάκος, Δημ.
Γκιουζελάς και Ιωάν. Δ. Μπέης».
Ο πάρεδρος Α. Παπαπαναγιώτου από το 1866 μέχρι το 1887 θα
γίνει δήμαρχος Αυλώνος για τρεις τετραετίες. Ο Ι. Μπέης ήταν Ωρολογιάτης, ο Δ.
Γκιουζελάς Αυλωναρίτης κι ο Α. Βασιλάκος Οριώτης (τον Αύγουστο του 1858 είχε
γίνει και ληξίαρχος του χωριού του).
1862-1866: Παναγιώτης Νικολού
Το διάταγμα του διορισμού του 10ου δήμαρχου Αυλώνος
δημοσιεύτηκε στην Ε.τ.Κ. του 1863, αρ. 30, της 17 Αυγούστου «Δι’ ομοίου της
αυτής 18 (Ιουνίου) διωρίσθη δήμαρχος του δήμου Αυλώνος ο δημοτικός σύμβουλος κ.
Π. Νικολού».
Ο δήμαρχος Παναγιώτης Νικολού ήταν από το Κουρβίνου. Από το
«Βιβλίο εσόδων-εξόδων» του δήμου Αυλώνος του 1866 βρίσκουμε ότι από 1ης
Ιανουαρίου μέχρι 1η Μαΐου 1866 δήμαρχος Αυλώνος ήταν ο Παναγιώτης Νικολού,
γραμματέας της δημαρχίας ο Ιωάννης Σπυρόπουλος (δήμαρχος από 1854-1858),
υπογραμματέας ο Χρήστος Α. Ποθητάκης (δήμαρχος από 1887-1895) και δημαρχιακός
κλητήρας ο Νικόλαος Βασιλείου.
Στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1854, σελ. 23 βρίσκουμε τα
στοιχεία του Π. Νικολού. «Παναγιώτης Νικολού, ηλικία 38, κατοικία Αυλωνάρι,
επιτήδευμα κτηματίας, αξία ακίνητης περιουσίας 8.000». Βλέπουμε ότι ο δήμαρχος
είχε γεννηθεί το 1816 κι όταν ανέλαβε τη δημαρχία ήταν 46 χρόνων.
Στα 1832, όταν ο Π. Νικολού ήταν 16 χρόνων ανοίχτηκε ο
δρόμος από τα Χάνια μέχρι το Αυλωνάρι. Το κτήμα που είναι σήμερα το φαρμακείο
ήταν της οικογένειας Νικολού. Κόπηκε στα δύο κι ανάμεσα πέρασε ο δρόμος.10
1866-1870: Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου
Τα στοιχεία του 11ου δήμαρχου του δήμου Αυλώνος βρίσκουμε
στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1854, σελ. 25. «Αναγνώστης Παππά Παναγιώτου,
ηλικία 45, κατοικία Αυλωνάρι, επιτήδευμα κτηματίας, αξία ακίνητης περιουσίας
10.000». Ήταν ο πιο πλούσιος του δήμου Αυλώνος μαζί με το Δημήτριο Μόλαρη από
το Μουρτάρι.
Σχετικά δημοσιεύματα για το δήμαρχο Α. Παπαπαναγιώτου
βρίσκουμε στα:
1) «Άγνωστοι Μπουζαίοι (Παπαπαναγιώτου) δήμαρχοι του δήμου
Αυλώνος», Κώστας Σγούρος, Εφημερίδα «ΕΝΩΤΙΚΗ» περιοχή Αυλωναρίου, αρ. φυλ. 7,
Σεπτέμβρης 1983.
2) «Η τετραετία 1866-1870 του δημάρχου Αυλώνος Αναγνώστη
Παπαπαναγιώτου», Κώστας Σγούρος. εφημερίδα «ΕΝΩΤΙΚΗ» περιοχής Αυλωναρίου, αρ.
φυλ. 8, Νοέμβρης 1983.
3) «Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου: ο δέκατος δήμαρχος στην ιστορία
του δήμου Αυλώνος 1866-1870», περιοδικό «ΓΕΦΥΡΑ» Χαλκίδας, τεύχος 8-9,
Μάης-Ιούνης 1996, Κ. Σγούρος, σελ. 45-50.
4) «Οικογένεια Παπαπαναγιώτου», «Μνήμες Αυλωναρίου, Δ.
Σγούρος – Κ. Σγούρος, Αυλωνάρι 2002.
Στο βιβλίο «εσόδων-εξόδων» του δήμου Αυλώνος βρίσκουμε ότι
από 2 Μαΐου 1866 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 1870 δήμαρχος είναι ο Αναγνώστης
Παπαπαναγιώτου, δημογραμματέας ο Χρήστος Α. Ποθητάκης, δημαρχικός υπογραμματέας
ο Δημήτριος Εμμανουηλίδης και κλητήρας ο Σταμάτιος Δ. Κληματαριώτης μέχρι τον
Δεκέμβριο του 1868. Από 1η Ιανουαρόιυ 1869 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 1870 κλητήρας
ήταν ο Αγ. Δ. Φωκίτης.
Στις εκλογές που ’γιναν μεταξύ 31η Μάρτη και 3 Απρίλη 1866 ο
Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου εκλέχτηκε πανηγυρικά. Αντίπαλο είχε το Χρήστο
Μπαλάφα. Το περίεργο είναι ότι ο αδελφός του Ιώαννης Μπαλάφας υποστήριξε τον Α.
Παπαπαναγιώτου. Σχεική ανταπόκριση από τον «ΕΥΡΙΠΟ»11 αναφέρει:
«Εν Αυλωναρίω τη 23 Μαρτίου 1866
Κύριε εκδότα του Ευρίπου
εις όλας τα εφημερίδας βλέπομεν ότι εις όλα τα μέρη της
Ελλάδος εκτός ολίγων εξαιρέσεων η Δημαρχομανία έφθασεν εις τον υπέρτατον
βαθμόν. Εν τούτοις σας ειδοποιώ ότι ενταύθα εις τον Δήμον μας δύο μόνο
υποψήφιοι υπάρχουσιν, και ούτοι ανήκωσι εκάτεροι εις εκατέραν από των
Βουλευτικών εκλογών εσχηματισμένην μερίδαν. Ενταύθα αι μερίδαι έμειναν αμετάβλητοι
και εκατέρα θα υποστηρίξη τον υποψήφιόν της· η μερίς του Μπαλάφα υποστηρίζει
τον Αναγνώστην Παπά Παναγιώτου· ο Αναγνώστης ούτος είναι ένας από τους
καλύτερους οικοκυραίους του Δήμου μας, και από τούδε φαίνεται η επιτυχία
βέβαια· όλα τα χωρία φαίνεται ότι θα δώσουν εις αυτόν την λευκήν ψήφον, διότι
εκτός του ότι η μερίς όλη θα τον συνδράμη, είναι βέβαιον ότι και πολλοί άλλοι,
καίτοι ανήκοντες εις την εναντίον μερίδα, θα τον προτιμήσωσι. Διότι έχων
περιουσίαν ικανήν, πολλούς ωφέλησαν και εξακολουθεί ωφελών αυτός και ο
σεβάσμιος Γέρων παπα Παναγιώτης, ο πενθερός του.
Σας προσθέτω μόνο, ότι και το Συμβούλιόν του τη ελευθέρα
προτάσει της μερίδος σχημαισθέν, συνίσταται από ανθρώπους χαίροντας της
υπολύψεως των συνδημοτών των».
Χάρις στον «ΕΥΡΙΠΟ»12 έχουμε και τα αποτελέσματα της
εκλογής:
«Δήμος Αυλώνος: δήμαρχος Αναγνώστου Παπαπαναγιώτου. Πάρεδρος
Α΄: Π. Νικολού. Σύμβουλοι: Αναστ. Ποθητάκης, Χ. Μπαλάφας, Πρ. Χ. Μασκαλάρης, Κ.
Καγγέλης, Αντ. Σαμαρτζής, Ι. Μπέης, Στ. Γκούμας, Ν. Σ. Παππα, Π. Γ. Χροναίος,
Αναγν. Κωνστάντος, Παναγ. Μπακόλας, Αντ. Φούντης».
Ο Παναγιώτης Νικολού, συνεργάτης του Α. Παπαπαναγιώτου ήταν
ο δήμαρχος Αυλώνος την προηγούμενη τετραετία 1862-1866. Ο Αναστάσιος Ποθητάκης,
γεννημένος το 1798, ήταν συμπέθερος του δημάρχου. Ο γιος τους Αν. Ποθητάκη,
Χρήστος, κατοπινός δήμαρχος Αυλώνος (1887-1895) είχε παντρευτεί την κόρη του Α.
Παπαπαναγιώτου Μαρία. Ο Χρήστος Μπαλάφας ήταν ο δήμαρχος Αυλώνος την τετραετία
1858-1862. Ο Προκόπης Μασκαλάφης ήταν από το Πυρνάκι.
Τα στοιχεία τεσσάρων συμβούλων βρίσκουμε στο παράρτημα της
Ε.τ.Κ. του 1859 (30 Σεπτεμβρίου), σελ. 59:
1) Σταμάτιος Γκούμας, Αχλαδερή, ηλικία 41, κτηματίας, ετήσιο
εισόδημα 800.
2) Κωνσταντίνος Καγγέλης, Αχλαδερή, ηλικία 41, κτηματίας,
ετήσιο εισόδημα 700.
3) Αντώνιος Ν. Σαμαρτζής, Μονόδριον, ηλικία 45, κτηματίας,
ετήσιο εισόδημα 600.
4) Μπακόλας Παναγιώτης, Οκτωνιά, ηλικία 45, κτηματίας,
ετήσιο εισόδημα 600.
Ο Αντώνης Σαμαρτζής ήταν γιος του Νικολάου Σαμαρτζή,
δήμαρχου Αυλώνος την τετραετία 1850-1854.
Άλλων δύο συμβούλων τα στοιχεία βρίσκουμε στον «Εκλογικό
Βουλευτικό κατάλογο του δήμου Αυλώνος του έτους 1879».
1) Παππά Νικόλαος Σπύρου, ετών 51, ταχυδρομικός επιστάτης.
2) Χροναίος Παναγιώτης Γεωργίου, ετών 40, έμπορος.
Ήσαν κι οι δυο Αυλωναρίτες.
Ο Ιωάννης Μπέης, ήταν Ωρολογιάτης κι είχε διατελέσει
πάρεδρος του δήμου την τετραετία 1858-1862.
Ο Αναγνώστης Κωνστάντος κι ο Αντώνης Φούντης ήσαν
Οχτωνιάτες.
1870-1874: Χαράλαμπος Διαμαντίδης
Τα στοιχεία του βρίσκουμε στο παράρτημα της Ε.τ.Κ. του 1888,
σελ. 13 «Χαρ. Διαμαντίδης, κατοικία Αυλωνάρι, επάγγελμα κτηματίας, ηλικία 57,
πρόσφατα διετέλεσε δήμαρχος Αυλώνος». Στο βιλβίο «εσόδων-εξόδων» του δήμου
Αυλώνος εμφανίζεται την 1η Οκώβρη 1870 να είναι δήμαρχος και γραμματέας
ταυτόχρονα με υπογραμματέα το Νικόλαο Φραγκούλη (δήμαρχο από 1879-1883) και
κλητήρά το Νικόλαο Θαλασσινό. Γιος του ο γιατρός Αναστάσιος Διαμαντίδης
δήμαρχος Αυλώνος από 1899-1903.
Στοιχεία του Χ. Διαμαντίδη και του γιου του βρίσκουμε στις
«Μνήμες Αυλωναρίου», Δ. Σγούρου-Κ. Σγούρου, 2002.
1874-1879: Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου
Στα 1874 ο Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου εκλέγεται για δεύτερη
φορά δήμαρχος Αυλώνος και γίνεται ο πρώτος δήμαρχος που έχει εκλεγεί δύο φορές.
1879-1883: Νικόλαος Δ. Φραγκούλης
Ο Νικόλαος Φραγκούλης ήταν ο πρώτος δήμαρχος του δήμου που
δεν αναφέρεται ως κτηματίας. Ήταν δάσκαλος. Στην Ε.τ.Κ. του 1888 αναφέρονται τα
στοιχεία του «Νικολ. Φραγκούλης, κατοικία Αυλωνάρι, ηλικία 56, προσόντα
διετέλεσε δήμαρχος Αυλώνος, διατελεί νυν δημοδιδάσκαλος».
Γεννήθηκε λοιπόν το 1832 κι ήταν από τους πρώτους δασκάλους
της περιοχής και εργάστηκε στα σχολεία του δήμου Αυλώνος από το 1860 μέχρι το
1890. Στοιχεία για την οικογένεια Φραγκούλη βρίσκουμε στις «Μνήμης Αυλωναρίου»,
Δ. Σγούρου-Κ. Σγούρου, 2002.
1883-1887: Αναγνώστης Παπαπαναγιώτου
Στα 1883 ο Α. Παπαπαναγιώτου γράφει ιστορία. Γίνεται ο
μοναδικός δήμαρχος στην ιστορία του δήμου που έγινε τρεις φορές δήμαρχος. Και
φυσικά είναι ο μακροβιότερος δήμαρχος στην ιστορία του δήμου Αυλώνος.
75 χρόνων ο γέρος Αυλωναρίου κατέβηκε μόνος του, εναντίον
όλων. Και νίκησε. Από μια επιστολή του Ν. Κωνσταντινίδη στην «ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ»13
προκύπτουν τα εξής. Τον Α. Παπαπαναγιώτου στήριζε ο Αλ. Κοντόσταυλος. Εχθρός
του ήταν ο Ν. Μπαλάφας. Γράφει κάποιος Αυλωναρίτης ότι ο Κοντόσταυλος «ουδένα
άλλον εν τω δήμω Αυλώνος κέκτηται φίλον η φουστανελοφόρον τινά γέροντα
παρηκμακότα ήδη. Επομένως πάνη άσκρον». Κι απαντά ο Ν. Κωνσταντινίδης «Ως προς
δε τον γέροντα και παρηκμακότα εν Αυλωναρίω φουστανελοφόρος φίλος του κ.
Κοντοσταύλου, αφού έχει τόσον ασθενή μνήμην των υπομεμνήσκω ότι ουχί προ μικρού
χρόνου, όλων αυτών των αυτοκαλουμένων κεφαλαιούχων, συνησπισμένων και υπό του
πατρώνος των υποστηριζομένων κατέδειξαν αυτοίς την δυναμίν του, αναδειχθείς δια
μεγάλης πλειοψηφίας δήμαρχος Αυλώνος». Άλλωστε και τα επόμενα χρόνια δικοί του
άνθρωποι έβγαιναν δήμαρχοι. Δυο τετραετίες ο συμπέθερός του Χ. Ποθητάκης, μια
τετραετία ο γιος του Παναγιώτης, μια τετραετία ο γαμπρός του Διαμαντίδη και για
10 χρόνια τα παιδιά του Χ. Ποθητάκη Νικολός και Δημήτρης.
Ο Α. Παπαπαναγιώτου πέθανε στο Αυλωνάρι υπεραιωνόβιος
καταξιωμένος στις καρδιές των ανθρώπων της περιοχής Αυλωναρίου.
1887-1891: Χρήστος Α. Ποθητάκης
Στην Ε.τ.Κ. του 1888, σελ. 13, αναφέρονται τα στοιχεία του.
«Χρήστος Α. Ποθητάκης, κατοικία Αυλωνάρι, επάγγελμα δήμαρχος, ηλικία 58, ακίνητη
περιουσία δρ. 20-30.000, διατελεί νυν δήμαρχος». Το χρονικό της οικογένειας
Ποθητάκη βρίσκουμε στις «Μνήμες Αυλωναρίου», Δ. Σγούρου-Κ. Σγούρου, 2002.
Έμπορος με μεγάλη περιουσία ο Χρήστος Ποθητάκης, ήτανε
ικανός κι έξυπνος πού ’χε πάει στ’ Οριό για ψήφους ένας Οριώτης τού ’κλασε σ’
αποδοκιμασία. Αυτός δεν του μίλησε, αλλά όταν βγήκε δήμαρχος, σαν αρμόδιος για
τη φορολογία των πολιτών τον φορολόγησε για ένα γαϊδούρι που δήθεν είχε. Αυτός
παρουσιάστηκε στ’ Αυλωνάρι και διαμαρτυρήθηκε ότι δεν είχε γαϊδούρι. Και τότε ο
δήμαρχος Ποθητάκης του απάντησε: «Είσαι ’συ».14
1891-1895: Χρήστος Α. Ποθητάκης
Στα 1891 ο Χρήστος Ποθητάκης έγινε ο πρώτος δήμαρχος στην
ιστορία του δήμου Αυλώνος που εκλέχτηκε για δύο δυνεχόμενες τετραετίες.
1895-1899: Παναγιώτης Α. Παναγιώτου
Στο «Μητρώο αρρένων του δήμου Αυλώνος 1879» βρίσκουμε τα
στοιχεία του. «Παναγιώτου Παναγιώτης του Αναγνώστη, έτος γεννήσεως 1856, χωριό
Αυλωνάρι».
Γιος του για τρεις τετραετίες δήμαρχου Αυλώνος Αναγνώστη
Παπαπαναγιώτου, είναι ο πρώτος δήμαρχος με πανεπιστημιακή μόρφωση. Σπούδασε
Νομική στο πανεπιστήμιο της Αθήνας. Δεν τελείωσε τις σπουδές του κι εργάστηκε
ως δικολάβος στο Αυλωνάρι.
Είχε μεγάλη επιρροή στην Αχλαδερή που αποσπούσε το σύνολο
σχεδόν των ψήφων. Παροιμιώδης η φράση των Αχλαδιωτών γι’ αυτά που ζητούσε ο Π.
Παναγιώτου: «Ό,τι πει το κουμπάρο το Παναγιώτη».15 Τη «δημοκρατική» αυτή φράση
την ακούσαμε και στις μέρες μας από τα στόματα χιλιάδων αλαλαζόντων: «Ό,τι πει
ο αρχηγός».
1899-1903: Αναστάσιος Διαμαντίδης
Ο πρώτος δήμαρχος με πανεπιστημιακό δίπλωμα. Είχε τελειώσει
την Ιατρική Αθηνών και άσκησε την ιατρική στην περιοχή Αυλωναρίου. Γεννήθηκε το
1853 και πέθανε το 1918.
Στοιχεία για τη ζωή του υπάρχουν στις «Μνήμες Αυλωναρίου»,
Δ. Σγούρου – Κ. Σγούρου, 2002. Άφησε εποχή η διαμάχη του με τους Ποθητάκηδες.
Στα 1903 έχασε τη δημαρχία από το Νικολό Ποθητάκη και στα 1907 από το Γ.
Μέρμηγκα. Όταν πέθανε στα 1909 ο Μέρμηγκας ξανα ήταν υποψήφιος, αλλά έχασε από
το γιατρό Ποθητάκη.
Στις βουλευτικές εκλογές του 1910 θα είναι υποψήφιος με τον
συνδυασμό του Γεωργίου Γαζέπη, ενώ ο Απ. Αποστολίδης με το συνδυασμό του
Γεωργίου Αβέρωφ. Και οι δύο συνδυασμοί ήσαν Βενιζελικοί. Θα υπερισχύσει όμως ο
Αβέρωφ κι έτσι βουλευτής Καρυστίας θα εκλεγεί ο Α. Αποστολίδης.
1903-1907: Νικόλαος Χ. Ποθητάκης
Γιος του Χρήστου Ποθητάκη. Γεννήθηκε το 1867 και πέθανε το
1938. Στοιχεία για τη ζωή του υπάρχουν στις «Μνήμες Αυλωναρίου», Δ. Σγούρου –
Κ. Σγούρου, 2002. Γερός κομματάρχης είχε μεγάλη επιρροή στα αρβανιτοχώρια. Σε
μια εκλογή λένε ότι έφερε τους Αχλαδεριώτες, που κρατούσαν μια ελιά (το έμβλημα
του κόμματος), σε γραμμή στο Αυλωνάρι. Στην Αγία Τριάδα τους όρκισε στην ελιά
μη και παρασπονδίσουν.
Τότε όλα τα χωριά του δήμου ψηφίζανε στ’ Αυλωνάρι. Τα χωριά
που ήτανε πέρα ’πό το ποτάμι (δυτικά) ψηφίζανε στα Χάνια, μέσα στον Άγιο
Δημήτρη (Λάλα, Βαρυπόμπι, Μπούζι, Αγιώργης, Οριό, Αγία Θέκλα, Ρολόι, Πιρνάκι,
Μονόδρι). Τα χωριά που ήτανε από δω ’πό το ποτάμι (ανατολικά) ψηφίζανε στ’
Αυλωνάρι, στο Δημοτικό Σχολείο Θηλέων, πού ’γινε κατόπιν Γυμνάσιο. Αυλωνάρι,
Οχτωνιά, Αχλαδερή, Μουρτάρι, Κουρβίνου, Πυργί, Οριό).
Την ημέρα των εκλογών γινότανε τραπέζωμα από τους υποψηφίους
στους ψηφοφόρους. Καζάνια ολόκληρα μαγειρεύανε. Τρώγανε, πίνανε (οι ψηφοφόροι)
κι ερχόντουσαν όλοι μαζί να ψηφίσουνε με τη σημαία μπροστά, λες σε πόλεμο. Κι
υπήρχανε βέβαια κι οι Αρβανίτες, που λέγανε: «Θα φάμε, θα πιούμε και μαύρο θα
ρίξομε».
1907-1909: Γεώργιος Γ. Μέρμηγκας
Γεννήθηκε το 1848 και πέθανε το 1909. Ήταν βουλευτής
Καρυστίας το 1855 και το 1899. Την 1η Ιούλη του 1907 ο Γ. Μέρμηγκας με αντίπαλους
τους γιατρούς Δ. Ποθητάκη και Α. Διαμαντίδη καθώς και το Γ. Χ. Ποθητάκη, θα
πάρει τις εκλογές και θα εκλεγεί δήμαρχος Αυλώνος. Δεν άσκησε δυστυχώς τα
καθήκοντά του. Βαριά άρρωστος πέθανε στις 11 Μάη του 1909. Υπήρξε η μεγαλύτερη
πολιτική φυσιογνωμία στα ογδονταένα (1833-1914) χρόνια της ιστορίας του δήμου
Αυλώνος.
Στοιχεία για τη ζωή του βρίσκουμε:
1) «Γεώργιος Μέρμηγκας – ο Πελοποννήσιος βουλευτής του
Αυλωναρίου», Κ. Σγούρου, εφημερίδα «ΕΝΩΤΙΚΗ» περιοχής Αυλωναρίου, τεύχη 11
(Ιούνης 1984), 12 (Οκτώβρης 1984) και 13 (Γενάρης 1985).
2) «Γεώργιος Μέρμηγκας (1848-1909)», Κώστα Σγούρου,
περιοδικό «Ρόπτρο», τεύχος 6, Πάσχα 2002, σελ. 56-63.
1909-1914: Δημήτριος Χ. Ποθητάκης
Γεννήθηκε το 1869 και πέθανε το 1951 στο Αυλωνάρι. Μαζί με
τον Α. Διαμαντίδη ήσαν οι δυο δήμαρχοι που ’χαν πανεπιστημιακό δίπλωμα. Ήσαν κι
οι δυο πτυχιούχοι της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθήνας. Η μοίρα τά
’φερε νά ’ναι αντίπαλοι στις τελευταίες εκλογές που ’γιναν στο δήμο Αυλώνος.
Στις 1 Ιούλη 1907, που ’γιναν δημοτικές εκλογές οι δύο
γιατροί ήσαν αντίπαλοι. Τρίτος υποψήφιος ήταν ο Γ. Μέρμηγκας που κέρδισε τις
εκλογές κι έγινε δήμαρχος Αυλώνος.
Στις 11 Μάη 1909 ο Γ. Μέρμηγκας πέθανε. Προκηρύχθηκαν
εκλογές για την ανάδειξη νέου δημάρχου. Αντίπαλοι ήσαν οι δυο γιατροί Δ.
Ποθητάκης και Α. Διαμαντίδης. Να και η αναγγελία της εκλογής στον «ΕΥΡΙΠΟ».16
Σε άλλο φύλλο της ίδιας εφημερίδας έχουμε και τα
αποτελέσματα της εκλογής.17
Έτσι ο γιατρός Δ. Ποθητάκης θά ’ναι ο τελευταίος δήμαρχος
του δήμου Αυλώνος.
Ο τελευταίος Δήμαρχος
Έφυγε ο Μέρμηγκας και πήρε μαζί του το θρύλο, το μύθο, τα
μεταφυσικά στοιχεία πού ’πλασε η προσωπικότητά του. Μα δεν πήρε μόνο αυτά· πήρε
και την αίγλη πού ’δωσε στο δήμο Αυλώνος η σπουδαία πολιτική του φυσιογνωμία. Ο
χαμός του ήταν το προμήνυμα του τέλους. Που δεν θ’ αργήσει να ’ρθει.
Ίσως είναι ουτοπία, να λέμε ότι ο χαμός του Μέρμηγκα σήμανε
το τέλος του δήμου Αυλώνος. Όμως ήταν τόσο φωτεινό το πολιτικό του άστρο και
τόσο μεγάλη η επιρροή του στο λαό της περιοχής μας, αλλά και ολάκερης της
Εύβοιας, που κατά κάποιον τρόπο ωραιοποιούν αυτή την ουτοπική γνώμη.
Μ’ όλα τούτα βέβαια δεν θέλω ν’ αδικήσω τους άλλους
δήμαρχους που με περισσό ζήλο (όλοι τους ειν’ αλήθεια· γιατί δεν είχαμε κανένα
αποτυχημένο δήμαρχο) κυβέρνησαν το δήμο μας. Και πιο πολύ δεν θέλω ν’ αδικήσω
τις μεγάλες οικογένειες των Μπουγαίων (Παπαπαναγιώτου), Διαμαντιδιανών και
Ποθητακιάνων που κράτησαν τα ηνία του δήμου μας τα περισσότερα χρόνια της
ιστορίας του.
Γόνος μιας των οικογενειών τούτων είναι κι ο δήμαρχος που
’κλεισε την ιστορία του δήμου μας. Ο γιατρός Δημήτριος Ποθητάκης. Ο «τελευταίος
δήμαρχος». Βαρύ το τίμημα. Και δυσβάσταχτο. Στο γιατρό έλαχε ο κλήρος ν’
αντικαταστήσει το Μέρμηγκα στη δημαρχία και σε λίγα χρόνια να την παραδώσει
στον πρώτο κοινοτάρχη Τ. Αναστασόπουλο.
Μια ξερή ανακοίνωση, μια υπογραφή κι η σφραγίδα του δήμου με
το ελάφι δηλώνουν το τέλος μιας ολόκληρης εποχή, μιας εποχής που τ’ Αυλωνάρι
ήτανε το κέντρο ολόκληρης της περιοχής. «Καταργηθέντων των Δήμων παρεδόθη η
υπηρεσία εις το κοινοτικόν Συμβούλιον Αυλωναρίου. Αυλωνάριον την 24 Μαρτίου
1914. Ο Μέχρι τούδε δήμαρχος Αυλώνος Δ. Ποθητάκης».
Κοινότητα Αυλωναρίου, 1914-1998
Γίνεται ονομαστική αναφορά των διατελεσάντων προέδρων της
κοινότητας Αυλωναρίου από το 1914 μέχρι το 1998, οπότε είχαμε τον πρώτο δήμαρχο
του νέου δήμου Αυλώνος, μετά την εφαρμογή του νομοσχεδίου «Ι. Καποδίστριας».
Εκλογές 9 Φεβρουαρίου 1914
1) 24 Μαρτίου 1914-Μάιος 1915
Ιωάννης Κλεάνθη Αναστασόπουλος (γιατρός)
2) Ιούνιος 1915-30 Σεπτεμβρίου 1916
Βασίλειος Ν. Παππάς
3) 1 Οκτωβρίου 1916-31 Οκτωβρίου 1917
Δημήτριος Ν. Κωνσταντίνου
4) 1 Νοεμβρίου 1917-14 Αυγούστου 1918
Ιωάννης Χρ. Ποθητάκης (δικολάβος)
5) 15 Αυγούστου 1918-1920
Νικόλαος Ε. Διονέλλης (γιατρός
6) 1923-1925
Ιωάννης Κουρούπης
Εκλογές 25 Οκτωβρίου 1925
7) 1925-1926
Νικόλαος Παππάς
8) 1927-1928
Κωνσταντίνος Δ. Γκιζελής
9) 31 Οκτωβρίου 1928-4 Σεπτεμβρίου 1929
Ιωάννης Σ. Κουρούπης
Εκλογές 4 Αυγούστου 1929
10) 4 Σεπτεμβρίου 1929-30 Σεπτεμβρίου 1930
Λεωνίδας Αναστασόπουλος
11) 30 Σεπτεμβρίου 1930-9 Αυγούστου 1932
Κωνσταντίνος Δ. Γκιζελής
12) 9 Αυγούστου 1932-12 Νοεμβρίου 1933
Λεωνίδας Αναστασόπουλος
13) 12 Νοεμβρίου 1933-25 Νοεμβρίου 1934
Γεώργιος Ν. Παπαναστασίου
Εκλογές 11 Φεβρουαρίου 1934
14) 12 Νοεμβρίου 1933-25 Νοεμβρίου 1934
Γεώργιος Ν. Παπαναστασίου
15) 25 Νοεμβρίου 1934-14 Σεπτεμβρίου 1935
Ιωάννης Ν. Κούκης
16) 14 Σεπτεμβρίου 1935-24 Ιουνίου 1936
Γεώργιος Ν. Ποθητάκης
17) 24 Ιουνίου 1936-3 Νοεμβρίου 1942
Γεώργιος Ν. Παπαναστασίου
18) 3 Νοεμβρίου 1942-25 Ιανουαρίου 1943
Νικόλαος Στ. Ζέρβας
19) 25 Ιανουαρίου 1943-30 Απριλίου 1944
Ιωάννης Σατήρης
20) 30 Απριλίου 1944-14 Σεπτεμβρίου 1945
Ιωάννης Ζέρβας
21) 14 Σεπτεμβρίου 1945-25 Ιουνίου 1946
Ελευθέριος Α. Αποστολίδης
22) 25 Ιουνίου 1946-6 Σεπτεμβρίου 1947
Χαράλαμπος Ι. Μακρυνικόλας
23) 1947-1948
Δημήτριος Κυριαζής
24) 1948-1949
Λουκάς Χροναίος
25) Φεβρουάριος 1949-15 Απριλίου 1951
Κίμων Παπαστρατής
Εκλογές 15 Απριλίου 1951
26) 15 Απριλίου 1951-21 Νοεμβρίου 1954
Κίμων Παπαστρατής
Εκλογές 21 Νοεμβρίου 1954
27) 21 Νοεμβρίου 1954-4 Απριλίου 1959
Ευάγγελος Παπανικόλαου
Εκλογές 5 Απριλίου 1959
28) 5 Απριλίου 1959-4 Ιουλίου 1964
Ευάγγελος Παπανικολάου
Εκλογές 4 Ιουλίου 1964
29) 5 Ιουλίου 1964-21 Απριλίου 1967
Χαράλαμπος Ι. Μακρυνικόλας
30) 1967-1974
Νικόλαος Κούκης
31) Σεπτέμβριος 1974
Σοφία Φρέντζου (Γυμνασιάρχης)
32) 1974-1975
Χαράλαμπος Μακρυνικόλας
Με κυβερνητική απόφαση επανήλθαν οι εκλεγμένοι πρόεδροι που
απελύθησαν από τη δικτατορία το 1967.
33) 30 Μαρτίου 1975-15 Οκτώβρη 1978
Ελευθέριος Α. Αποστολίδης
34) 15 Οκτώβρη 1978-17 Οκτώβρη 1982
Ιωάννης Χροναίος
35) 17 Οκτώβρη 1982-12 Οκτώβρη 1986
Τζώρτζης Λεωνίδας
36) 12 Οκτώβρη 1986-14 Οκτώβρη 1990
Τζώρτζης Λεωνίδας
37) 14 Οκτώβρη 1990-16 Οκτώβρη 1994
Μακρυνικόλας Δημήτρης
38) 16 Οκτώβρη 1994-15 Οκτώβρη 1998
Μακρυνικόλας Δημήτριος
39) 15 Οκτώβρη 1998
Τσαπατσάρης Δημήτριος
Πρώτος δήμαρχος Αυλώνος μετά την ανασύσταση των δήμων και
την εφαρμογή του Νομοσχεδίου «Ι. Καποδίστριας».
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1) «ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ», αριθ. 1071 της 2 Αυγούστου 1908.
2) «ΕΩΣΦΟΡΟΣ», αριθ. 33 της 18 Μαΐου 1929.
3) Ναθαναήλ Ιωάννου, «ΕΥΒΟΪΚΑ», Εν Ερμούπολη 1857, σελ. 105
4) Ν. Ιωάννου ό.π. σελ. 71-72
5) Ν. Ιωάννου ό.π. σελ. 100
6) Ν. Ιωάννου ό.π. σελ. 114
7) Ν. Ιωάννου ό.π. σελ. 118
8) Γ. Ντεγιάννη, «Νικόλαος Κριεζώτης», Αθήναι 1971, τόμος
Β΄, σελ. 21-22
9) Αι αγορεύσεις του Ελληνικού Κοινοβούλιου 1843-1909, τόμος
Α΄, σελ. 147
10) Διήγηση Φλώρας Χρυσοστάλη, Αυλωνάρι, Χριστούγεννα 2001
11) «ΕΥΡΙΠΟΣ», 26 Μαρτίου 1886, αρ. φύλλου 36
12) «ΕΥΡΙΠΟΣ», 9 Αυγούστου 1866, αρ. φύλλου 38
13) «ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ», 5 Νοεμβρίου 1890, αρ. φύλλου 468
14) Διήγηση καθηγητή Δημητρίου Σγούρου (1884-1981), Πάσχα
1988, Αυλωνάρι.
15) Διήγηση Παναγιώτη Παππά, Αυλωνάρι, Χριστούγεννα 2001.
16) «ΕΥΡΙΠΟΣ»,
23 Μαΐου 1909, αρ. φύλλου 2055
17)
«ΕΥΡΙΠΟΣ», 18 Ιουλίου 1909, αρ. φύλλου 2059
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου