ΖΑΡΗΤΡΑ Η ΖΑΡΚΑ

. ΖΑΡΗΤΡΑ Η ΖΑΡΚΑ

  (Σημείωμα Ιστορίας)

“Κατά τον Πλούταρχο” σημειώνει ο Κων/νος Γουναρόπουλος (Ιστορία της νήσου Ευβοίας από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, Θεσ/νικη 1930, 125) “Τα Ζάρητρα επί βασιλείας του Φιλίππου της Μακεδονίας ήταν χωριό με φρούριο, στο στενώτερο τμήμα της Εύβοιας”

Τ0 358 π.Χ. τα Ζάρητρα, το μικρό αυτό οχυρό, αλώθηκε απ’ τον Φωκίωνα στην εκστρατεία των Ταμυνών. Ο Fritz Geyer (Τοπογραφία και Ιστορία της Ευβοίας μέχρι του Πελοποννησιακού πολέμου, ΑΕΜ, τομ. Θ. (1962), 85, 87) στηριζόμενος σε εργασία του Σταυρόπουλου (Ερετριακά μελετήματα, Αρχαιολογική Εφημερίς, 1895, 125-126) θεωρεί τα Ζάρητρα (Ζα-, Ζαρ-, Ζαρη-) “κόμη Ερετρική “. Ο Πλούταρχος (Φωκίων, 13) σημειώνει: “... εκ τούτου τον τε Πλούταρχον εξέβαλεν [Φωκίων] εκ της Ερετρίας, και Ζάρητρα φρούριον ελών επικαιρότατον, η μάλιστα συνελαύνεται το πλάτος εις βραχύ διάζωμα της νήσου σφιγγομένης εκατέρωθεν. “Συνδέεται με το όρος Ζάραξ, επειδή σήμερα το χωριό Ζάρκα βρίσκεται στην ίδια θέση με την αυτή τοποθέτηση του οικισμού απ’ τον Πλούταρχο. Ο

Σταυρόπουλος (ό.π) παραπέμπει και στο όνομα Ζαρηκιάδης, το οποίο συναντάται σε μολύβδινη πινακίδα των Στύρων. Ο Δημοσθένης (Κατά Μειδίου, 568) σημειώνει ότι ο Φωκίων υποχρεώθηκε να εκτελέσει την τελευταία πράξη της εκστρατείας του κοντά στα Στύρα, όπου και επιβιβάστηκε στον Αθηναϊκό στόλο. Τούτη η μαρτυρία πρέπει να συνδυαστείμε την πιο πάνω του Πλουτάρχου που εντυπωσιάστηκε απ’ τα Ζάρητρα, “Το μέρος όπου το νησί σφιγμένο και στις δύο πλευρές του απ’ τη θάλασσα, στενεύει πιο πολύ” (προφανώς μιλά για τμήμα εκείνο μεταξύ Αλιβερίου και Στύρων). [βλέπε Γ.!. Φουσάρα, Ιστορία της Ευβοίας του Jules Gilard, ΑΕΜ, τομ. ΙA (1964), 129.130).

Για την επισκοπή Ζάρκων - Ζarkonensis- Soreonensis, ελάχιστες πληροφορίες διαθέτουμε. Ο Jkoder (Negreponte…Wien 1973, 135) θεωρεί ανύπαρκτη την εν λόγω Επισκοπή, θεωρώντας αυτήν λάθος του γραφέα ή αντιγραφέα, αντί της γνωστής επισκοπής Βορείου Ευβοίας Ωρεών (: S-ore-nensis). Το όνομα, βέβαια, της Επισκοπής αναφέρεται το έτος 1209 (επί Πάπα Ιννοκεντίου Γ’) όταν υπήχθη στην πνευματική δικαιοδοσία του λατίνου Αρχιεπισκόπου Αθηνών Βεράρδου, όπως και ο επισκοπές Ευρίπου, Αυλώνος, Ωρεού και Καρύστου (βλέπε Χρυσ. Θέμελη, Αι επισκοπαί Πορθμού, Αυλώνος, Αιδηιψού, Ζάρκων και Καναλίων, Αθήναι 1954, 20 ιδίου, Η Ιερά Μητρόπολις Ευρίπου διαμέσου των αιώνων, Αθήνα 1952, 17, σημ. 3). Η επισκοπή Ζάρκων δεν συναντάται στα “Τακτικά” της Εκκλησίας Κων/ πόλεως. Αναφέρεται σε κείμενα και ως επισκοπή “Ζορκόνης” (Θ. Χ. Ε., τόμ. Γ’, στήλη 283).

του ΑΝΤΩΝΗ ΠΑΥΛΟΥ