Γράφει ο Θοδωρής Σκούρας
Στην Εύβοια και ειδικά στην νότια, στην Καρυστία, από αιώνες
οι κάτοικοι είχαν δει κάτι παράξενα κτίσματα οικοδομημένα με πολύ μεγάλες
πέτρες και σκεπασμένα με ένα ιδιόρρυθμο τρόπο, πάλι με μεγάλες πέτρες. Δεν
μπορούσαν να πιστέψουν ότι ήταν έργα των προγόνων τους, και με την αφέλειά τους
σκεφθήκανε ότι μόνον δράκοι θα μπορούσαν να τα φτιάξουν γιατί μόνο αυτά το
υπερφυσικό όντα με τις υπεράνθρωπες δυνάμεις ήταν ικανά να σηκώσουν τέτοια
βάρη. Άλλωστε ο λαός μας πιστεύει ότι οι δράκοι ζουν μέσα σε σπηλιές ή σε
γεροφτιαγμένα παλάτια. Έτσι τους φαντάζεται κι έτσι διηγείται κάθε γιαγιά στα
παραμύθια της για τους δράκους. Αυτή η πίστη τους είναι η αιτία που αυτά τα
κτίσματα ονομαστήκανε Δρακόσπιτα και κατά την ντόπια αρβανίτικη λαλιά Δραγκό.
Το 1797 ο Άγγλος γεωγράφος M.P.HAWKINS και συγκεκριμένα στις
21 Οκτωβρίου αυτής της
χρονιάς, ανέβηκε στην κορυφή της Όχης, “στην κορυφή του βουνού Άγιος Ηλίας” όπως γράφει. Εκεί φροντίζοντας να βρει βάσεις για τους τριγωνομετρικούς υπολογισμούς του, είδε το δρακόσπιτο της Όχης και τον εντυπωσίασε, το περιεργάστηκε και το περιέγραψε. ‘Όμως η δημοσίευση της περιγραφής του άργησε να γίνει. Την έκανε ο ROBERT WALPONE το 1820, δηλ. μετά από 23 χρόνια. Αυτή η δημοσίευση κίνησε το ενδιαφέρον αρκετών αρχαιολόγων και άλλων επιστημόνων της εποχής οι οποίοι αρχίσανε άλλοι μεν να ανεβαίνουνε στην Όχη, να το βλέπουν και να δημοσιεύουν εις απόψεις τους, κι άλλοι να αντιγράφουν αυτούς και να παρουσιάζουν ως δικές τους εις σκέψεις άλλων. Από τις επισκέψεις αυτές έγιναν γνωστά και άλλα τρία κτίσματα τα οποία βρίσκονται στην περιοχή των Στύρων και έχουν πάρει τ’ όνομά τους από τη θέση. Τα λένε Πάλλη λάκα δραγκό γιατί η περιοχή ήταν κάποιου Παύλου. Αυτά τα τέσσερα κτίσματα γίνανε αντικείμενο μελέτης αρκετών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Το βασικά προβλήματα τα οποία ήθελαν και προσπάθησαν να λύσουν, ήταν τρία. Το πρώτο ήταν και είναι το ποιος τα έφτιαξε, το δεύτερο ήταν και είναι το γιατί τα φτιάξανε και το τρίτο είναι πότε. Δηλαδή όλη η προσπάθεια είχε στραφεί στο να αποδειχθούν οι κατασκευαστές τους, ο σκοπός της οικοδόμησής τους και η χρονολογία, η εποχή που τα φτιάξανε. Για τους κατασκευαστές διατυπώθηκαν πολλές θεωρίες. Οι περισσότεροι θέλουν να είναι οι Δρύοπες, ένας λαός ο οποίος αφού εκδιώχθηκε από την περιοχή της Οίτης, πέρασε στην Β. Εύβοια και κατέληξε στην κακοτράχαλη ορεινή Καρυστία να εγκατασταθεί από το 1600 π.Χ. να οικοδομήσει τρεις πόλεις, την Κάρυστο, τα Στύρα και τον Δύστο και να αναπτύξει έναν αξιοθαύμαστο πολιτισμό. Τελευταία, ξένοι μελετητές προσπάθησαν να αποδείξουν χωρίς να το καταφέρουν, ότι δεν τα φτιάξανε Έλληνες αλλά Κάρες οι οποίοι ήρθαν στην Καρυστία από τη σημερινή Νότια Μικρά Ασία όπου ήταν η πατρίδα τους. Εκεί που έχει γίνει πραγματικός σάλος είναι ο σκοπός, το γιατί τα φτιάξανε και τι σκοπό εξυπηρετούσαν. Οι γνώμες που διατυπωθήκανε είναι περισσότερες από τους συγγραφείς. Τα είπαν ναούς, τα είπαν φρυκτωρίες, κατοικίες λατόμων, στρούγκες τσοπάνηδων, παλάτια, θησαυροφυλάκια, τάφους, καλύβες τσοπάνηδων, αποθήκες λατόμων, εργαστήρια λοτόμων, ηρώα κ.α. Το 1982 ο καθηγητής Νίκος Μουτσόπουλος δημοσίευσε μια εξαιρετική και εμπεριστατωμένη μελέτη παρουσιάζοντας και άλλα οχτώ κτίσματα ανεβάζοντας τον αριθμό τους στα δώδεκα. Με την ανασκαφή που έκανε σ’ αυτό που είναι στην Όχη, σε υψόμετρο 1404 μ. απέδειξε ότι το κτίσμα ήταν λατρευτικό, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς σε όνομα ποιού Θεού από το αρχαιοελληνικό Πάνθεο ήταν αφιερωμένο. Το 1991 μετά από μελέτη 24 χρόνων και μετά από επανειλημμένες επισκέψεις μου σ’ αυτά, δημοσίευσα την μελέτη μου παρουσιάζοντας και άλλα 13 κτίσματα, ανεβάζοντας τον αριθμό τους στα 25 από τα οποία τα δύο που είναι μακριά από την περιοχή της Καρυστίας και δεν έχουν τα κατασκευαστικά γνωρίσματα των δρακόσπιτων, τα παρουσίασα επειδή έχουν αυτό το όνομα στην περιοχή τους. Ο αριθμός των 23 πλέον δρακόσπιτων στην Καρυστία και η συγκέντρωση των περισσοτέρων στην περιοχή των Στύρων, ήρθε να προσθέσει κι άλλα προβλήματα γύρω απ’ αυτά τα μνημεία, σε διάφορους τομείς. Ας δούμε όμως τα χαρακτηριστικά τους: ‘Όλα τα δρακόσπιτα είναι κατασκευασμένα απολύτως όμοια. Αντιγραφή ενός από το άλλο. Η μόνη διαφορά τους είναι στις διαστάσεις, κυρίως στο μήκος, και στο καλό ή κακό, λίγο ή πολύ πελέκημα των λίθων. Ενώ το μήκος των δρακόσπιτων εσωτερικά διαφέρει και φτάνει από τα 3 ως τα 20 μ. το πλάτος μένει σταθερό πάντα, σε όλα, γύρω στα 4 μ. με μικροδιαφορές ολίγων εκατοστών του μέτρου. Εξαίρεση αποτελεί το πιο καλοφτιαγμένο απ’ όλα, αυτό της ΄Οχης που το πλάτος του είναι 4,90 μ. Το υλικό, που χρησιμοποιούσαν οι κατασκευαστές τους είναι ντόπια πέτρα από την πιο κοντινή περιοχή. ΄Ετσι το υλικό στην πιο μεγάλη ποσότητα είναι σχιστόλιθος και σε δύο - τρεις περιπτώσεις μαζί μ’ αυτόν έχει χρησιμοποιηθεί και ασβεστόλιθος καθώς και πωρόλιθος, γεγονός που μας έκανε να αποδείξουμε ότι η μη κατεργασία των εξωτερικών γωνιών στα δρακόσπιτα δεν αποδεικνύει ότι το κτίσιμο δεν έχει αποπερατωθεί, αλλά ότι αυτό είναι κατασκευαστική πρόνοια. Γνωρίζοντας ότι ο σχιστόλιθος δεν υπακούει στην θέληση του λιθοξόου και υπάρχει κίνδυνος να κοπεί εκεί που δεν θα θέλανε, άφηναν αδιαμόρφωτες τις γωνίες. Αντίθετα όταν χρησιμοποιούσαν πωρόλιθο ή ασβεστόλιθο οι γωνίες ήταν άριστα διαμορφωμένες και οι λίθοι λαξευμένοι απόλυτα σχηματίζοντες ευθείες γωνίες. Τα δρακόσπιτα έχουν μικρά θεμέλια μόνον στις γωνίες και θεωρούμε ότι είναι ακουμπισμένο πάνω στο φυσικό βράχο, κι’ αυτό είναι ένα από τα πολλά κατασκευαστικά κατορθώματα των ανθρώπων που το οικοδομήσανε. Οι τοίχοι τους είναι διπλοί. Δηλαδή αποτελούνται από δυο ισόδομες κατασκευές οι οποίες κατά διαστήματα συνδέονται με διάτονους λίθους ή μπατικές πέτρες όπως λέγονται κοινά. Παράθυρα υπάρχουν μόνο σε δυο περιπτώσεις. Στο δρακόσπιτο της Όχης που είναι το πιο καλοφτιαγμένο και στο Νάριζα δραγκό που είναι το πιο μεγάλο με 20 μ. μήκος. Βασικό χαρακτηριστικό των δρακόσπιτων είναι ο τρόπος κατασκευής της εισόδου. Σε όλα η είσοδος είναι η ίδια και έχει δυο μεγάλους μονόλιθους για παραστάτες-ορθοστάτες οι οποίοι καλύπτουν όλο το ύψος αλλά και το πάχος του τοίχου το οποίο σε όλα τα κτίσματα είναι γύρω στο ένα μέτρο, ποτέ μικρότερο. Πάνω στους ορθοστάτες για επικάλυψη είναι ένας άλλος μονόλιθος κι αυτός καλύπτεται από μεγαλύτερο ογκόλιθο, ο οποίος πάντα ,σε όλα προχωρεί στο εσωτερικό και αποτελεί στοιχείο της προεξοχής της στέγης. Αυτός ο λίθος στο δρακόσπιτο της Όχης έχει διαστάσεις 4Χ2.05Χ0.30μ. και στο Νάριζα δραγκό 2.70Χ2.50Χ0.30μ. Αξίζει να σημειωθεί και ένα άλλο στοιχείο το οποίο αποτελεί πρόβλημα για όλους τους μελετητές. Η είσοδος στα δρακόσπιτα είναι πάντα φτιαγμένη στη μεγάλη πλευρά σε αντίθεση με τους αρχαίους ναούς όπου η είσοδος είναι πάντοτε στη μικρή πλευρά του οικοδομήματος. Εκείνο όμως το στοιχείο το οποίο κάνει τα δρακόσπιτα να είναι μοναδικά, είναι ο τρόπος στέγασης, ο οποίος προκαλεί τον θαυμασμό για τη λύση των στατικών προβλημάτων λόγω των ογκόλιθων που έχουν χρησιμοποιηθεί αλλά και του τρόπου της τοποθέτησής των. Η στέγαση γίνεται με το εκφορικό σύστημα αλλά και από τις τέσσερις πλευρές, όχι μόνον από τις δυο πλευρές όπως είναι τα Μυκηναϊκά. Όταν τελειώσει ο τοίχος εδράζονται πάνω σε αυτόν πολύ μεγάλες πλακόπετρες οι οποίες έχουν μια κλίση προς τα άνω και εξέχουν από τον κάθετο τοίχο αρκετά εκατοστά του μέτρου η πρώτη. Έτσι ενώ οι πρώτες στρώσεις της επεξοχής εξέχουν προς τα μέσα από 17-25 εκατ. του μέτρου, η πέμπτη και τελευταία σειρά εξέχει 2.17μ στο δρακόσπιτο της Όχης π.Χ. Όταν τελείωναν οι επεξοχές έμενε μια μακρόστενη σχισμή στη στέγη την οποία κλείνανε με πλακόπετρα. Υπάρχουν όμως και μερικά δρακόσπιτα στα οποία ο τρόπος της στέγασης είναι ίδιος μεν αλλά οι λίθοι της επεξοχής είναι πελεκημένοι στην εσωτερική τους πλευρά έτσι ώστε καθένας αποτελεί τόξο τμήμα κύκλου κι έτσι γίνονται κυκλικές οι στρώσεις και στα τέλος έμενε ένα μικρό κυκλικό κενό στην οροφή το οποίο κλείνανε με μια πλοκόπετρα Αυτό είναι ένα άλλο πρόβλημα γιατί με κυκλικό τρόπο στέγασης είναι σκεπασμένο πάντα το ένα από τα δυο η το τρίτο το μικρότερο στα συγκροτήματα. Γιατί πάντα σ’ αυτά τα διπλά η τριπλά το ένα σκεπάζεται με κυκλικό τρόπο δεν θα το μάθουμε ίσως ποτέ αν δεν γίνει ανασκαφή σε όλα να εκτιμηθούν τα ευρήματα να αποδειχθεί ο σκοπός της κατασκευής τους Δυο τρεις συγγραφείς γραφούν για το δρακοσπιτο της ΄Οχης ότι είχε στρωμένο δάπεδο και άλλος γράφει ότι το δάπεδο τους είναι κατασκευασμένο από πλακόπετρες που σε μερικά είναι καλοδιατηρημένο. Σε κανένα δεν είναι δυνατόν να δούμε το δάπεδο γιατί όλα τα -.χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι για στάνες και είναι γεμάτα με κοπριά της οποίας το ύψους σε μερικά φτάνει τα 15 μ Σε ένα συγκεκριμένο τα μικρά από το τριπλό συγκρότημα των Πάλλη λάκα δραγκό,υπάρχει σε μια γωνιά τριγωνικό πέτρινο ράφι. Γράφουν, ότι υπήρχε και της Οχης αλλά αμφισβητείται. Το δρακόσπιτα είναι κτίσματα τα οποία υπάρχουν αποκλειστικά στη Καρυστία. Δεν υπάρχει δρακόσπιτο από το οποίο να μη βλέπεις αρχαίο λατομείο, όπως δεν υπάρχει λατομείο από το οποίο να μη βλέπει κανείς δρακόσπιτο.Αυτό και άλλα στοιχεία συνδέουν τα δρακόσπιτα με τα αρχαία λατομεία. Η ανεύρεση όμως στις έρευνες μου και μιας σειράς κτισμάτων στα λιμάνια από οπού γινόταν το φόρτωμα του μαρμάρου γιο να κατευθυνθεί στα λιμάνια από οπού γινοτον το φόρτωμα του μαρμάρου για να κατευθυνθεί προς ολον τον τότε γνωστό κόσμο μας οδηγεί σ’άλλα συμπεράσματα όσον αφορά την χρήση τους, όπως με κάθε λεπτομέρεια εξηγώ στα βιβλίο μου. Παρόλα τα προβλήματα τα οποία έχουν ακόμα μείνει αναπάντητα γεγονός είναι ότι πρέπει να προσέξουμε να καθαριστούν από την κοπριά να γίνουν δρόμοι προς αυτά για να τα βλέπει ο κόσμος και οι μελετητές και να τοποθετηθούν πινακίδες που να απαγορεύουν τη χρήση τους από τους κτηνοτρόφους της περιοχής Η προστασία τους πρέπει να γίνει γρήγορα γιατί ήδη ένα το Βιγκλια δραγκό στα Νέα Στύρα, όπως τώρα τελευταία έμαθα ανήκει πλέον σε κάποιον ιδιώτη ο οποίος αγόρασε το οικόπεδο εκεί μέσα στο οποίο είναι και το δρακόσπιτο, ενώ πλάι είναι αρχαιολογικός χώρος πάνω -στον οποίο έχουν κτιστεί σπίτια δεξαμενή κλπ •-‘Έτσι όπως είναι απόμερα, χωρίς μια πινακίδα που να απαγορεύει κάθε καταστροφική ενεργεία δεν είναι απίθανο και να μας παρουσιαστεί σαν κατοικία η σαν κέντρο διασκέδασης Την επιτακτική ανάγκη προστασίας τους
τόνισα και στην ομιλία μου
στις 4 Μαίου στην Κάρυστο στην Ημερίδα που είχε οργανώσει η Ε. Ε. Σ. Αν αυτά τα
μοναδικά μνημεία ήταν αλλού θα είχαν γίνει προσιτά στους επισκέπτες και τους
μελετητές. Είχα προ καιρού προτείνει τέσσερις στόχους για τουριστική ανάπτυξη
οι οποίοι είναι μοναδικοί. Ένας από αυτούς ήταν και η αξιοποίηση των
δρακοσπιτων των Στύρων που είναι εύκολο να γίνει δρόμος προς αυτά και του άλλου
στα Κάψαλα που είναι πλάι στο δρόμο Τίποτα όμως δεν γίνεται και ούτε λέξη για
αυτά δεν έγινε. καθώς διάβασα στις εφημερίδες στη συζήτηση που έγινε για τον
τουρισμό της Εύβοιας στο ξενοδοχείο Πέλαγος το καλοκαίρι Εύχομαι κάποτε να
αντιληφθούν την αξία τους οι αρμόδιοι και να κάνουν ότι πρέπει....
χρονιάς, ανέβηκε στην κορυφή της Όχης, “στην κορυφή του βουνού Άγιος Ηλίας” όπως γράφει. Εκεί φροντίζοντας να βρει βάσεις για τους τριγωνομετρικούς υπολογισμούς του, είδε το δρακόσπιτο της Όχης και τον εντυπωσίασε, το περιεργάστηκε και το περιέγραψε. ‘Όμως η δημοσίευση της περιγραφής του άργησε να γίνει. Την έκανε ο ROBERT WALPONE το 1820, δηλ. μετά από 23 χρόνια. Αυτή η δημοσίευση κίνησε το ενδιαφέρον αρκετών αρχαιολόγων και άλλων επιστημόνων της εποχής οι οποίοι αρχίσανε άλλοι μεν να ανεβαίνουνε στην Όχη, να το βλέπουν και να δημοσιεύουν εις απόψεις τους, κι άλλοι να αντιγράφουν αυτούς και να παρουσιάζουν ως δικές τους εις σκέψεις άλλων. Από τις επισκέψεις αυτές έγιναν γνωστά και άλλα τρία κτίσματα τα οποία βρίσκονται στην περιοχή των Στύρων και έχουν πάρει τ’ όνομά τους από τη θέση. Τα λένε Πάλλη λάκα δραγκό γιατί η περιοχή ήταν κάποιου Παύλου. Αυτά τα τέσσερα κτίσματα γίνανε αντικείμενο μελέτης αρκετών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Το βασικά προβλήματα τα οποία ήθελαν και προσπάθησαν να λύσουν, ήταν τρία. Το πρώτο ήταν και είναι το ποιος τα έφτιαξε, το δεύτερο ήταν και είναι το γιατί τα φτιάξανε και το τρίτο είναι πότε. Δηλαδή όλη η προσπάθεια είχε στραφεί στο να αποδειχθούν οι κατασκευαστές τους, ο σκοπός της οικοδόμησής τους και η χρονολογία, η εποχή που τα φτιάξανε. Για τους κατασκευαστές διατυπώθηκαν πολλές θεωρίες. Οι περισσότεροι θέλουν να είναι οι Δρύοπες, ένας λαός ο οποίος αφού εκδιώχθηκε από την περιοχή της Οίτης, πέρασε στην Β. Εύβοια και κατέληξε στην κακοτράχαλη ορεινή Καρυστία να εγκατασταθεί από το 1600 π.Χ. να οικοδομήσει τρεις πόλεις, την Κάρυστο, τα Στύρα και τον Δύστο και να αναπτύξει έναν αξιοθαύμαστο πολιτισμό. Τελευταία, ξένοι μελετητές προσπάθησαν να αποδείξουν χωρίς να το καταφέρουν, ότι δεν τα φτιάξανε Έλληνες αλλά Κάρες οι οποίοι ήρθαν στην Καρυστία από τη σημερινή Νότια Μικρά Ασία όπου ήταν η πατρίδα τους. Εκεί που έχει γίνει πραγματικός σάλος είναι ο σκοπός, το γιατί τα φτιάξανε και τι σκοπό εξυπηρετούσαν. Οι γνώμες που διατυπωθήκανε είναι περισσότερες από τους συγγραφείς. Τα είπαν ναούς, τα είπαν φρυκτωρίες, κατοικίες λατόμων, στρούγκες τσοπάνηδων, παλάτια, θησαυροφυλάκια, τάφους, καλύβες τσοπάνηδων, αποθήκες λατόμων, εργαστήρια λοτόμων, ηρώα κ.α. Το 1982 ο καθηγητής Νίκος Μουτσόπουλος δημοσίευσε μια εξαιρετική και εμπεριστατωμένη μελέτη παρουσιάζοντας και άλλα οχτώ κτίσματα ανεβάζοντας τον αριθμό τους στα δώδεκα. Με την ανασκαφή που έκανε σ’ αυτό που είναι στην Όχη, σε υψόμετρο 1404 μ. απέδειξε ότι το κτίσμα ήταν λατρευτικό, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς σε όνομα ποιού Θεού από το αρχαιοελληνικό Πάνθεο ήταν αφιερωμένο. Το 1991 μετά από μελέτη 24 χρόνων και μετά από επανειλημμένες επισκέψεις μου σ’ αυτά, δημοσίευσα την μελέτη μου παρουσιάζοντας και άλλα 13 κτίσματα, ανεβάζοντας τον αριθμό τους στα 25 από τα οποία τα δύο που είναι μακριά από την περιοχή της Καρυστίας και δεν έχουν τα κατασκευαστικά γνωρίσματα των δρακόσπιτων, τα παρουσίασα επειδή έχουν αυτό το όνομα στην περιοχή τους. Ο αριθμός των 23 πλέον δρακόσπιτων στην Καρυστία και η συγκέντρωση των περισσοτέρων στην περιοχή των Στύρων, ήρθε να προσθέσει κι άλλα προβλήματα γύρω απ’ αυτά τα μνημεία, σε διάφορους τομείς. Ας δούμε όμως τα χαρακτηριστικά τους: ‘Όλα τα δρακόσπιτα είναι κατασκευασμένα απολύτως όμοια. Αντιγραφή ενός από το άλλο. Η μόνη διαφορά τους είναι στις διαστάσεις, κυρίως στο μήκος, και στο καλό ή κακό, λίγο ή πολύ πελέκημα των λίθων. Ενώ το μήκος των δρακόσπιτων εσωτερικά διαφέρει και φτάνει από τα 3 ως τα 20 μ. το πλάτος μένει σταθερό πάντα, σε όλα, γύρω στα 4 μ. με μικροδιαφορές ολίγων εκατοστών του μέτρου. Εξαίρεση αποτελεί το πιο καλοφτιαγμένο απ’ όλα, αυτό της ΄Οχης που το πλάτος του είναι 4,90 μ. Το υλικό, που χρησιμοποιούσαν οι κατασκευαστές τους είναι ντόπια πέτρα από την πιο κοντινή περιοχή. ΄Ετσι το υλικό στην πιο μεγάλη ποσότητα είναι σχιστόλιθος και σε δύο - τρεις περιπτώσεις μαζί μ’ αυτόν έχει χρησιμοποιηθεί και ασβεστόλιθος καθώς και πωρόλιθος, γεγονός που μας έκανε να αποδείξουμε ότι η μη κατεργασία των εξωτερικών γωνιών στα δρακόσπιτα δεν αποδεικνύει ότι το κτίσιμο δεν έχει αποπερατωθεί, αλλά ότι αυτό είναι κατασκευαστική πρόνοια. Γνωρίζοντας ότι ο σχιστόλιθος δεν υπακούει στην θέληση του λιθοξόου και υπάρχει κίνδυνος να κοπεί εκεί που δεν θα θέλανε, άφηναν αδιαμόρφωτες τις γωνίες. Αντίθετα όταν χρησιμοποιούσαν πωρόλιθο ή ασβεστόλιθο οι γωνίες ήταν άριστα διαμορφωμένες και οι λίθοι λαξευμένοι απόλυτα σχηματίζοντες ευθείες γωνίες. Τα δρακόσπιτα έχουν μικρά θεμέλια μόνον στις γωνίες και θεωρούμε ότι είναι ακουμπισμένο πάνω στο φυσικό βράχο, κι’ αυτό είναι ένα από τα πολλά κατασκευαστικά κατορθώματα των ανθρώπων που το οικοδομήσανε. Οι τοίχοι τους είναι διπλοί. Δηλαδή αποτελούνται από δυο ισόδομες κατασκευές οι οποίες κατά διαστήματα συνδέονται με διάτονους λίθους ή μπατικές πέτρες όπως λέγονται κοινά. Παράθυρα υπάρχουν μόνο σε δυο περιπτώσεις. Στο δρακόσπιτο της Όχης που είναι το πιο καλοφτιαγμένο και στο Νάριζα δραγκό που είναι το πιο μεγάλο με 20 μ. μήκος. Βασικό χαρακτηριστικό των δρακόσπιτων είναι ο τρόπος κατασκευής της εισόδου. Σε όλα η είσοδος είναι η ίδια και έχει δυο μεγάλους μονόλιθους για παραστάτες-ορθοστάτες οι οποίοι καλύπτουν όλο το ύψος αλλά και το πάχος του τοίχου το οποίο σε όλα τα κτίσματα είναι γύρω στο ένα μέτρο, ποτέ μικρότερο. Πάνω στους ορθοστάτες για επικάλυψη είναι ένας άλλος μονόλιθος κι αυτός καλύπτεται από μεγαλύτερο ογκόλιθο, ο οποίος πάντα ,σε όλα προχωρεί στο εσωτερικό και αποτελεί στοιχείο της προεξοχής της στέγης. Αυτός ο λίθος στο δρακόσπιτο της Όχης έχει διαστάσεις 4Χ2.05Χ0.30μ. και στο Νάριζα δραγκό 2.70Χ2.50Χ0.30μ. Αξίζει να σημειωθεί και ένα άλλο στοιχείο το οποίο αποτελεί πρόβλημα για όλους τους μελετητές. Η είσοδος στα δρακόσπιτα είναι πάντα φτιαγμένη στη μεγάλη πλευρά σε αντίθεση με τους αρχαίους ναούς όπου η είσοδος είναι πάντοτε στη μικρή πλευρά του οικοδομήματος. Εκείνο όμως το στοιχείο το οποίο κάνει τα δρακόσπιτα να είναι μοναδικά, είναι ο τρόπος στέγασης, ο οποίος προκαλεί τον θαυμασμό για τη λύση των στατικών προβλημάτων λόγω των ογκόλιθων που έχουν χρησιμοποιηθεί αλλά και του τρόπου της τοποθέτησής των. Η στέγαση γίνεται με το εκφορικό σύστημα αλλά και από τις τέσσερις πλευρές, όχι μόνον από τις δυο πλευρές όπως είναι τα Μυκηναϊκά. Όταν τελειώσει ο τοίχος εδράζονται πάνω σε αυτόν πολύ μεγάλες πλακόπετρες οι οποίες έχουν μια κλίση προς τα άνω και εξέχουν από τον κάθετο τοίχο αρκετά εκατοστά του μέτρου η πρώτη. Έτσι ενώ οι πρώτες στρώσεις της επεξοχής εξέχουν προς τα μέσα από 17-25 εκατ. του μέτρου, η πέμπτη και τελευταία σειρά εξέχει 2.17μ στο δρακόσπιτο της Όχης π.Χ. Όταν τελείωναν οι επεξοχές έμενε μια μακρόστενη σχισμή στη στέγη την οποία κλείνανε με πλακόπετρα. Υπάρχουν όμως και μερικά δρακόσπιτα στα οποία ο τρόπος της στέγασης είναι ίδιος μεν αλλά οι λίθοι της επεξοχής είναι πελεκημένοι στην εσωτερική τους πλευρά έτσι ώστε καθένας αποτελεί τόξο τμήμα κύκλου κι έτσι γίνονται κυκλικές οι στρώσεις και στα τέλος έμενε ένα μικρό κυκλικό κενό στην οροφή το οποίο κλείνανε με μια πλοκόπετρα Αυτό είναι ένα άλλο πρόβλημα γιατί με κυκλικό τρόπο στέγασης είναι σκεπασμένο πάντα το ένα από τα δυο η το τρίτο το μικρότερο στα συγκροτήματα. Γιατί πάντα σ’ αυτά τα διπλά η τριπλά το ένα σκεπάζεται με κυκλικό τρόπο δεν θα το μάθουμε ίσως ποτέ αν δεν γίνει ανασκαφή σε όλα να εκτιμηθούν τα ευρήματα να αποδειχθεί ο σκοπός της κατασκευής τους Δυο τρεις συγγραφείς γραφούν για το δρακοσπιτο της ΄Οχης ότι είχε στρωμένο δάπεδο και άλλος γράφει ότι το δάπεδο τους είναι κατασκευασμένο από πλακόπετρες που σε μερικά είναι καλοδιατηρημένο. Σε κανένα δεν είναι δυνατόν να δούμε το δάπεδο γιατί όλα τα -.χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι για στάνες και είναι γεμάτα με κοπριά της οποίας το ύψους σε μερικά φτάνει τα 15 μ Σε ένα συγκεκριμένο τα μικρά από το τριπλό συγκρότημα των Πάλλη λάκα δραγκό,υπάρχει σε μια γωνιά τριγωνικό πέτρινο ράφι. Γράφουν, ότι υπήρχε και της Οχης αλλά αμφισβητείται. Το δρακόσπιτα είναι κτίσματα τα οποία υπάρχουν αποκλειστικά στη Καρυστία. Δεν υπάρχει δρακόσπιτο από το οποίο να μη βλέπεις αρχαίο λατομείο, όπως δεν υπάρχει λατομείο από το οποίο να μη βλέπει κανείς δρακόσπιτο.Αυτό και άλλα στοιχεία συνδέουν τα δρακόσπιτα με τα αρχαία λατομεία. Η ανεύρεση όμως στις έρευνες μου και μιας σειράς κτισμάτων στα λιμάνια από οπού γινόταν το φόρτωμα του μαρμάρου γιο να κατευθυνθεί στα λιμάνια από οπού γινοτον το φόρτωμα του μαρμάρου για να κατευθυνθεί προς ολον τον τότε γνωστό κόσμο μας οδηγεί σ’άλλα συμπεράσματα όσον αφορά την χρήση τους, όπως με κάθε λεπτομέρεια εξηγώ στα βιβλίο μου. Παρόλα τα προβλήματα τα οποία έχουν ακόμα μείνει αναπάντητα γεγονός είναι ότι πρέπει να προσέξουμε να καθαριστούν από την κοπριά να γίνουν δρόμοι προς αυτά για να τα βλέπει ο κόσμος και οι μελετητές και να τοποθετηθούν πινακίδες που να απαγορεύουν τη χρήση τους από τους κτηνοτρόφους της περιοχής Η προστασία τους πρέπει να γίνει γρήγορα γιατί ήδη ένα το Βιγκλια δραγκό στα Νέα Στύρα, όπως τώρα τελευταία έμαθα ανήκει πλέον σε κάποιον ιδιώτη ο οποίος αγόρασε το οικόπεδο εκεί μέσα στο οποίο είναι και το δρακόσπιτο, ενώ πλάι είναι αρχαιολογικός χώρος πάνω -στον οποίο έχουν κτιστεί σπίτια δεξαμενή κλπ •-‘Έτσι όπως είναι απόμερα, χωρίς μια πινακίδα που να απαγορεύει κάθε καταστροφική ενεργεία δεν είναι απίθανο και να μας παρουσιαστεί σαν κατοικία η σαν κέντρο διασκέδασης Την επιτακτική ανάγκη προστασίας τους
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου